بسیاری از افراد در جامعه مدام درصدد تخریب دیگران و ابراز انرژی های منفی هستند که این افراد به شدت چونان ویروس اجتماعی روح جامعه را از بین میبرند این افراد نمیدانند که چطور رابطه اجتماعی سالم با افراد و اندیشه های سالم برقرار کنند و ترجیح میدهند در حصار اندیشه های کهنه و حتی غلط خود بمانند تا احساس امنیت کنند و جسارت تغییر مثبت ندارند.
گزارش: میترا فتحی /روان درمانگر و مربی هوش اجتماعی
برخی هم اصلا نمیدانند که سلامت ذهنی و روانی چگونه است و قواعد آن چیست. در این مقاله سعی داریم برای شما ده مورد از مواردی را که باعث سلامت روابط اجتماعی میشوند آشکار کنیم.
1- سپاسگزاری
یکی از نشانههای روح سالم، وجود روحیه سپاسگزاری و احترام اول به خود و سپس به دیگری است. افرادی که سپاسگزاری از خود و خدا و دیگرانی که بآ آنها انرژی مثبتی دارند را بلد هستند میتوانند روابط سالم و گرمی را در قلب داشته باشند. در مقابل چنین افرادی، افراد منفی باف هستند. این افراد دائما از دیگران ایراد می گیرند بقیه را ناکامل و خود را کامل میدانند یا نوعی نژاد پرستی و خشونت پنهان در آنها وجود دارد. چنین افرادی خیلی راحت دیگران را مورد اهانت و تهمت و بروز ته نشستهای ذهنی خود قرار میدهند و هرچه را خلاف رویه فکری آنان باشد نمی پذیرند و به اصطلاح سنگین قلب و غیرمنعطف هستند.
2- احترام متقابل
احترام متقابل یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای روابط سالم است. در روابط سالم افراد به حریم، احساسات، سبک زندگی، علایق، عقاید و وجود یکدیگر احترام میگذارند؛ اما در روابط ناسالم افراد اغلب دچار خودشیفتگی بیمار گون هستند . دقت کنیم بیماری و مشکل خود شیفتگی با حسن خلقی به نام دوست داشتن خود و احترام برای خود بسیار متفاوت است. شما باید خودتان را دوست بدارید و صد درصد به خودتان احترام بگذارید اما اگر این تبدیل شد به تخریب دیگران جهت حفظ یک نگاه یا صندلی یا شغل یا هرچیزی این نامش بیماری خودشیفتگی است که گاه جامعه نیز با دامن زدن به افکار فرد خود شیفته باعث میشود او نداند که باید روی افکار و اعمال خود با دیگران تجدید نظر جدی کند.
3- تحسین
در روابط سالم افراد یکدیگر را تحسین میکنند و از خوبیهای یکدیگر می گویند و موجب بروز هر چه بیشتر زیباییهای یکدیگر و شکوفایی درون یکدیگر میشوند؛ اما در روابط ناسالم افراد ذوق یکدیگر را کور میکنند، به یکدیگر حسادت میورزند، از گفتن زیباییهای یکدیگر اجتناب میکنند، زیبایی ها و حسن ها را عامدانه به زشتی تبدیل میکنند و غالبا از جملات بی انرژی و تلخ استفاده میکنند و این رفتارها بیمارگون است. یکی از نشانههای جامعه متعالی این است که افراد آن جامعه زیباییهای یکدیگر را میبینند، تحسین میکنند، تنگ نظری و حسادت و تخریب در آن به ندرت دیده میشود و آنها در شکوفا کردن زیباییها و استعدادهای یکدیگر و کمک به یکدیگر در بروز این ویژگیها نقش بسزایی دارند.
4- تشویق
تشویق و ایجاد شوق کردن در یکدیگر یکی دیگر از نشانههای سلامت روانی و روابط سالم است. اگر میخواهید روابط اجتماعی سالم و گرمی داشته باشید، یکدیگر را تشویق کنید. در روابط ناسالم بسیار رخ میدهد که افراد از یکدیگر عیبجویی یا یکدیگر را دلسرد میکنند، چنین اتفاقی به نوعی بذر سردی، کینه و خشم را در دل دیگران میکارد و به روابط آسیب وارد میکند.
5- تعیین خطوط قرمز خود برای دیگران
هر انسان سالمی دارای حد و مرز و خط قرمزهایی است که افراد اجازه بیاحترامی یا ورود به آن را ندارند و هر رابطه سالمی نیز یک سری حد و مرزهایی دارد که طرفین رابطه باید آنها را رعایت کنند. روابط ناسالم روابطی بدون این ویژگیها هستند که هیچ چارچوب و قوانین مشخصی ندارند. این روابط بهنوعی باری به هر جهت هستند که در آن به مرور زمان حرمتها شکسته میشود.
6- شفافیت و صراحت
شفافیت و صراحت یکی دیگر از عناصر مهم هر نوع رابطه است. یکی از نشانههای هوش هیجانی بالا نیز این است که افراد آنچه را که واقعا هستند به نمایش میگذارند و تلاش نمیکنند که ظاهر خود را نزد مردم خوب نگه دارند. افراد شفاف و صریح همانی هستند که نشان میدهند و در کلام خود نیز صراحت و صداقت دارند. این افراد دیگران را در رابطه با خود دچار سردرگمی نمیکنند و هر چه میخواهند را با صراحت بیان میکنند. آنها از اینکه خودشان باشند، واهمهای ندارند. افراد بسیاری در جامعه سعی دارند که خود را بهتر از آنچه که هستند یا کاملا آنچه که نیستند نشان دهند، این افراد معمولا هوش هیجانی، خود ارزشمند پنداری و اعتماد به نفس پایینی دارند، آنها غالبا شناخت بسیار کمی از خود دارند ؛ بنابراین راهی نمییابند جز آنکه به آنچه که نیستند تظاهر کنند.
7- احترام به منافع جمع
برای زندگی اجتماعی در وهله اول باید به منافع جمعی احترام بگذاریم . افراد با روابط متعادل و اشخاص اجتماعی معمولا خود را با جمع تعریف کرده و منافع جمع را درکنار منافع فرد در نظر میگیرند. این افراد به منافع جمعی احترام میگذارند و از قوانین جمع تخطی نمیکنند. متاسفانه در جامعه ما مردم کمتر جمعگرا و حقیقت جو هستند؛ درحالیکه در کشورهای توسعه یافته یکی از دلایل رشد و توسعه را هویت جمعی میدانند و کار گروهی یکی از مهمترین اصول زندگی جمعی آنها است. در این جوامع افراد چارچوبهای مشخصی را برای جمعهای خود تعریف کرده و به آن چارچوب و قوانین احترام میگذارند. آنها به این مطلب مهم رسیدهاند که: «رشد فردی در گرو رشد گروه است.»
8- عدم دخالت در امور شخصی دیگران
اگر میخواهیم روابط اجتماعی سالمی داشته باشیم باید به حریم یکدیگر احترام گذاشته و یکدیگر را بابت آنچه که هستیم، سبک زندگی، علایق، عقاید، سلایق و انتخابها شکنجه نکنیم. هر انسان آگاه و سالمی حریمی برای خود دارد و هر انسان آگاه سالمی میداند که نباید به حریم دیگران تخطی؛ بنابراین اگر بهدنبال روابط اجتماعی سالمی هستید باید احترام به حریمها را یاد بگیرید، در غیر این صورت روابط شما روابطی سطحی و ناپایدار خواهند بود.
9- موقعیت شناسی
افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند موقعیتشناسان خوبی نیز هستند. بهعنوان مثال، حتما شما هم در موقعیتهایی قرار گرفتهاید که میخواهید جایی بروید یا کاری دارید، اما در همین حین دوستی را میبینید و شروع به صحبت میکنید و دوست شما بیتوجه به اشارات شما مبنی بر عجله داشتن به پرگویی خود ادامه میدهد. در چنین موقعیتی توقع بر این است که شخص مقابل متوجه شود و کلام خود را کوتاه کند. شناخت و تشخیص موقعیتها یکی از نکات بسیار ذهن سالم است. اینکه، بهعنوان مثال، بتوانیم تشخیص دهیم طرف مقابل ما اکنون خشمگین است، ناراحت است، خوشحال است و واکنش مناسبی به او نشان دهیم، نکتهای بسیار کلیدی در برقراری ارتباط موثر است.
10- احترام متقابل به عقاید یکدیگر
افراد مختلف عقاید متفاوتی دارند. زیبایی جوامع انسانی در همین تفاوت دیدگاهها است و اگر قرار باشد که عقاید همه مردم مثل هم باشد؛ بنابراین قطعا در چنین جامعهای مردم آن از ضعف شخصیتی رنج میبرند. برخی از عقاید، هنجارها و ارزشهای جمعی است که برای حفظ جامعه باید رعایت شوند اما در مسائل دیگر هر انسانی میتواند عقیده، باور و سبک زندگی متفاوت از دیگری داشته باشد. آنچه در این جا اهمیت پیدا میکند احترام به عقاید متفاوت است. در روابط اجتماعی ناسالم افراد یکدیگر را مورد هجوم ناسزاگوییها،تهمتها، تحمیل عقاید و… قرار میدهند، پس اگر میخواهید روابط اجتماعی سالمی داشته باشید احترام به عقاید را در اولویت قرار دهید. برقراری روابط اجتماعی سالم، مهارتهایی دارد که هر فردی با آموزش و تمرین آنها میتواند به راحتی روابط مطلوبی را با دیگران برقرار کند.