گل نیلوفر، لوتوس یا سوسن شرقی بیانگر نمادهای مختلف میباشد که مشترک با عقاید سایر ملل نیز هست و در ارتباط فرهنگی میان ملل بسیار نقطه مشترکی دیده میشود. با ما همراه باشید تا ببینیم گل نیلوفر نماد چیست؟
گزارش: علی صمدی
گل نیلوفر گلى است بسيار چشــم‌نواز و نادر که در محيط آبی رشد مى‌كند، به صورتى‌كه ريشه آن در گل و لاى عمق آب و گل آن از طريق ساقه رونده آن به طرف نور آفتاب رشد مى‌كند تا برگ‌هاى پهن آن همراه شكوفه روى سطح آب زندگى كنند. گل نيلوفر آبى به “گل آبزاد” نيز شناخته مى‌شود و در نواحى مردابى و آب‌هاى راكد مى‌رويد.
این گل در فرهنگ، اعتقادات و حتی معماری بسیاری از کشورها جایگاه ویژه‌ای دارد. از همین روی قصد داریم ببینیم در فرهنگ ایران باستان و دیگر کشورها، گل نیلوفر نماد چیست؟
نقش گل نیلوفر روی آثار هنری ایران
گل نیلوفر نماد چیست؟
گل نیلوفر که با نام‌های ( نیلوفر آبی، لوتوس یا سوسن شرقی) نیز شناخته میشود، در اغلب کشورهای آسیایی به عنوان سمبل و نماد همگانی مطرح گردیده است. این گل بیانگر نمادهای مختلف میباشد که مشترک با عقاید سایر ملل نیز هست. به عنوان مثال؛ شادی ،صلح جهانی، زیبایی، نماد باروری، کامیابی، قدرت حاصل‌خیزی زمین، حمایت از هر موجود زنده، تندرستی، مظهر عشق، رشد فکری و معنوی و عبادت میباشد.
لوتوس مظهر روشنایی نیز هست در نتیجه حاصل و محصول خورشید و آب‌ها نیز در جهان شناخته شده‌است.
انسان با تمايلى كه به سمبل سازى دارد، اشيا و اشكال را به ســمبل‌ها تبديل مى‌كند و آن‌ها را هم در مذهب و هم هنر بصرى خود بيان مى‌كند. رمزهايى از گياهان اقتباس شده‌اند؛ اما گلى كه رمزى گسترده دارد لوتوس یا نیلوفر آبی است. رمزى چنين گسترده (لوتوس) اين سوال را در ذهن ايجاد مى‌كند كه چه مفهومى در آن نهفته و به چه چيزى اشاره كرده كه در روزگار قديم هيچ ملت و قومى از آن بى‌خبر و بركنار نبوده و به صورت‌هاى مختلف، گاهى در معمارى و حجارى، نقاشى و گاهى در شــعر و ادب و در آخر در مراسم دينى و كتب مقدس با آن سروكار پيدا كرده است.
لوتوس یا گل نیلوفر نماد مذهب است، چون نماد پاكى و تهذيب نفس است. پرورش اين گل هم در محيط طبيعى مانند بركه‌ها و مرداب‌ها و هم در محيط مصنوعى مانند استخرها و آكواريوم‌ها رايج است.
نقش نیلوفر آبی از ابتدا به‌صورت نمــاد مذهبى براى اقوام مختلــف به كار رفته و از دورترين زمــان اين نقش، روى اشياى هنرى به كار مى‌رفته است و نوعی نماد مشترک فرهنگی و مذهبی است. اين نقش‌مايه معمولا براى اشيايى كه در درجه بالايى از نظر كاربرد مذهبى يا دربارى بوده‌اند، به‌كار مى‌رفته، پس به‌طور مســلم معنایی خاص داشته و صرفا به خاطر تفنن و زيبايى نبوده است.
نماد گل نیلوفر در ایران باستان
گل نيلوفر يک نشان تاريخى است و براى آريايى‌هاى باستانى، مظهر پيدايش “جاودانگى” بود؛ زيرا اين گل تنها آفريده‌اى بود كه در مرداب‌هاى خاموش و بى جنب و جوش، ناگهان پديد مى‌آمد. نیلوفر گلى است كه نسبت به ديگر گل‌ها و گياهان در محيط خاصى مى‌رويد و با توجه به اينكه در لجن و خاک ريشه دارد؛ ولى برگ‌هايش به سمت نور خورشيد باز مى‌شود، از لحاظ رويش با تولد انسان مشابهت دارد. چون هر دو همواره در پى عروج و سير در معنويت هستند. ظهور نیلوفر از مفاهيم مشتركى است كه در همه تمدن‌ها جزو مبانى مشترک اعتقادى است.
نيلوفر آبى با برآمدن آفتاب باز و با فرورفتن آن بســته مى‌شود و بدين انگيزه “مظهرخورشيد” است و با ميترا یکی خوانده میشود در حقیقت نیلوفر آبی گل میتراست و با او یکی است. فرهنگ های مختلف به ویژه آریایی ها كه به ميترا دلبستگى فراوانى داشتند؛ از شاخه، گل و برگ نيلوفر كه نماد ميترا بود، در آرايش ســاختمان‌هاى تخت جمشيد سود بسيار برده‌اند.
در جای‌جاى آثار تاريخى ايران و بسـيارى تمدن‌هاى ديگر، اين نقش خود را آشــكار مى‌كند و نشانگر اهميت و تقدس اين گل است.
سلام نیوز اخبار روز ، بین الملل ، حقوق بشر ، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی جهان اسلام، صلح و عدالت و کنفرانس ها
