• چالش های پیش روی وحدت و تجمیع قدرت در جهان اسلام

♦ امام علی(ع) شخصیتی است که هم از امامان شیعه به شمار می رود و هم در زمره خلفای اهل سنت است. این یکی از مهم ترین نقاط اتصال فکری و فرهنگی شیعه و سنی را در میادین مختلف فراهم کرده است. همزمان با روز میلاد امام علی علیه السلام و سیزده رجب به سراغ«احمد آونگ» با موضوع وحدت در جهان اسلام رفتیم. موضوعی که امروزه بیش از همیشه احساس نیاز می شود. استاد احمد آونگ، پژوهشگر ارشد  و معاون اتحادیه بین المللی علمای مسلمان مالزی است.

 

*به نظر شما بزرگترین چالش در مسیر وحدت جوامع اسلامی چیست؟

احمد آونگ: این چالش وجود دارد وقتی به امت مسلمان نگاه می کنیم خصوصا اگر به خطبه هایی که در تمامی مساجد ومنابر مسلمانان در سراسر دنیا نگاه کنیم، خصوصا مسجد نبوی و مسجدالحرام همه از وحدت امت مسلمان و یکپارچه شدن صحبت می کنند. قرآن هم در سوره مبارکه آل عمران ما را دعوت به وحدت می کند در جاییکه می فرماید واعتصمو به حبل الله جمیعا و لاتفرقو.

اما آنچه که در واقعیت با آن مواجه هستیم در میان کشورهای مسلمان خصوصا در خاورمیانه ، چیزی که وجود ندارد وحدت و یکپارگی امت مسلمان است.

در عوض  ما شاهد جنگ بین مسلمان ها هستیم که یک کشور با قساوت تمام جنگ نابرابر را شروع می کند از طرف غربی که خواهان تفرقه در جهان اسلام است ، کمک می گیرد که دست خود را قطع کند.

 

*منظورتان تجاوزگری در خاک یمن است؟

احمد آونگ: بله سعودی ها ،امارات و حتی مصر در 5 سال گذشته به یاری آمریکا در حال ویران کردن یمن هستند.

در سوریه هم می بینیم که مسلمان مسلمان می کشد. اینجا هم کمک های سعودی و تعدادی از کشورهای عرب منطقه به گروه های خاص در سوریه موجب ادامه کشتارها شده است. عراق هم همین وضع است.

به اعتقاد من این چالش وجود دارد و در نخستین قدم این علمای مسلمان هستند که باید برای وحدت و صلح کشورهای مسلمان کوشش کنند.

منطقه گرایی یک استرانژی کارامد است اما اگر این منطقه گرایی تبدیل به قطب گرایی شد ، نتیجه اش می شود دوری از وحدت ملل اسلامی و چیزی مانند جنگ یمن و خصومت پراکنی که متاسفانه آل سعود در این میدان حرکت می کند.

 

*از چه راهبردهایی می توان برای افزایش وحدت  در جهان اسلام استفاده کرد؟

احمد آونگ: خب، ما هزاران عالم مسلمان داریم که در کشورهای عرب و غیر عرب هستند. این ها علمای فرهنگی کشورهای خود هستند و امروزه فرهنگ کشورهاس اسلامی چون به یکدیگر نزدیک است می تواند در زمینه همگرایی و وحدت اثر بخش باشد. این علما و دانشمندان با زبان علم و اندیشه و فرهنگ می توانند خیلی به یکدیگر نزدیک شوند.

این فرهنگ خودش مصادیق گوناگون دارد.از بعد تمدنی هم می توان به آن نگاه کرد.

اینها  باید تلاش کنند تا به وحدت رویه ای برسنددر این میدان ها  و ملت های مسلمان را یکپارچه کنندمثلا همین یک مراسم حج اگر وارد یک سری بازی ها نشود در عربستان، چقدر می تواند وحدت بیافریند و نزدیک کند کشورهای اسلامی را .

در مصر شما با این علما در ارتباط هستید؟چه میزان می توان آن ها را  با این مسیر همراه کرد؟

 در مصر علمای الازهر هستند.که خیلی می توانند اثرگذار باشند اما متاسفانه این علما نیز با هم هماهنگ و یک صدا نیستند . در علمای الازهر گونه های زیادی هستند که گاه باهم وحدت بیان دارند اما وحدت رویه ندارند و این باید روی آن تامل صورت گیرد. .

 

*علاوه بر نگاه ایجابی در مساله وحدت ، باید از بعد سلبی نیز به مقوله وحدت نگریست. بسیاری عوامل را می توان وارد میدان کرد که وحدت آفرین باشند اما درکنار آن باید بسیاری عوامل را نیز مدیریت کرد تا به مساله وحدت آسیب نزند. این عوامل سلبی در مسیر وحدت کشورهای اسلامی ، چیست و چگونه می توان درصدد حذف و کاهش اثر آن برآمد؟

احمد آونگ: مسائل زیادی هست که شاید مهم ترین آن ها تحریف و برداشت های غلط از آیات قران است.به جرات می گویم مهم ترین و بنیادی ترین آن است.

همین برداشت های غلط و کج فهمی ها بسیاری سیاست های غلط ایجاد می کند، دستورالعمل غلط می دهد و ایجاد تفرقه و شکاف می شود.

همین چندی پیش امام مسجد نبوی، سدیس، در خطبه نماز از مردم خواست با یهودیان و اسراییل دوست باشند و در صلح و صفا زندگی کنند. او به آیات قرآن استشهاد می کند و این به نوعی سوءبرداشت است اگر تحریف نباشد، زمانی که پیامبر با یهودیان مدینه صلح کرد، خودشان در مقام رهبری جامعه بودند یعنی دست بالا را داشتند و با یهودی ها پیمان صلح امضاء کردند تا آنها تابع قوانین جامعه اسلامی باشند. اما چطور با اسرائیلی که تهاجم و اشغالگری کرده بیاییم صلح کنیم؟

کسی که هر روز از فلسطینی ها می کشد ، زن و و کودکان را می کشد، چگونه دوست باشیم؟ می بینید در داخل خود کشور ، ما می بینیم کلام غلط و نسنجیده و برداشت های غلط و حتی بیشتر از آن تحریف مانع اتحاد فرهنگی و رویه می شود. این در جهان اسلام هم هست.

 

*در پایان سخن دیگری دارید با کمال میل شنوا هستیم؟

احمد آونگ:حضور در برخی بنیادها و انجمن ها کمک می کند به ایجاد وحدت و دیپلماسی ساز است. شما ببینید ما الان یک بنیاد اتحاد علمای اسلامی داریم ، چند نفر عضو این سازمان هستند؟

در حالی که این سازمان هم منفعت فردی می تواند به اعضا بدهد هم یک گردهمایی وحدت آفرین باشد اما برخی به علت خصومت با کشور مالزی حتی از عضویت و فعالیت فرهنگی در آن تردید دارند. ما حتی از علمای سعودی خواستیم  به آن بپیوندنداما همین را هم پادشاه سعودی مورد عتاب قرار داده و آنها را تروریست خواند. در واقع عموم سران کشورهای مسلمان و عرب از آموزه های قرآن دور شده اند و این مهم ترین عامل در ایجاد وحدت و سیاست ها مشترک در جهان اسلام است که متاسفانه دیده نمی شود.

کار بنیادی و فرهنگی در این زمینه لازم  و راه حل اصلی است که باید کشورهای مسلمانی که خواهان وحدت و اقتدار جهان اسلام هستند روی آن تمرکز کنند.از مجمع جهانی صلح اسلامی برای گام هایی که در این مسیر بر داشته است تشکر می کنم./ پایان