زینب(س)؛ پس از عاشورا

  پس از حادثه كربلا حضرت زينب (س)، حدود يك سال و شش ماه زندگي كرد. حضرت در كاروان اسيران، همراه ديگر بازماندگان قافله كربلا به كوفه و سپس به شام برده شد. 

♦به گزارش سلام نیوز درباره مدت اسارت حضرت زينب (س) و حركت آنان از شام به مدينه، مرحوم دكتر آيتي بر اين باور است كه تاريخ حركت اهل بيت به شام، هنگام رسيدن آنان به دمشق، مدت توقف اسيران در مركز حكومت يزيد، تاريخ حركت آنان از دمشق به مدينه و هنگام ورود آنان به مدينه، به درستي معلوم نيست.

پس از حادثه كربلا حضرت زينب (س)، حدود يك سال و شش ماه زندگي كرد. حضرت در كاروان اسيران، همراه ديگر بازماندگان قافله كربلا به كوفه و سپس به شام برده شد. اگر چه رهبري بازماندگان بر عهده امام سجاد بود، زينب كبري (س) نيز سرپرستي را برعهده داشت.

سخنراني قهرمانانه زينب (س) در كوفه، موجب دگرگوني افكار عمومي شد. وي در برابر نعره مستانه عبيدالله بن زياد، آن گاه كه به پيروزي اش مي‏نازيد و مي‏گفت: “كار خدا را با خاندانت چگونه ديدي؟!” با شهامت و شجاعت وصف ناپذيري گفت: جز زيبايي چيزي نديده‏ ام. شهادت براي آنان مقدر شده بود. آنان به سوي قربانگاه خويش رفتند به زودي خداوند آنان و تو را مي‏آورد تا در پيشگاه خويش داوري كند”. (1)

آن گاه كه ابن زياد دستور قتل امام سجاد را صادر كرد، زينب (س) با شهامت تمام، برادر زاده‏اش را در آغوش گرفت و گفت: اگر خواستي او را بكشي، مرا هم بكش. به دنبال اعتراض زينب (س)، ابن زياد از كشتن امام پشيمان شد. (2)

سخنرانی حضرت زینب(س) و هیمنه شکسته یزید

اما در ادامه حادثه کربلا، كاروان آزادگان به دمشق رفت. در شام نيز زينب (س) توانست افكار عمومي را دگرگون نمايد. جلسه ‏اي يزيد به عنوان پيروزي ترتيب داده بود و در حضور بازماندگان واقعه كربلا، سر بريده حسين (ع) را در تشت نهاد و با چوب‌د‌ستي به صورتش مي‏زد، زينب كبري (س) با سخنراني خويش غرور يزيد را در هم كوفت و او را از كرده خويش پشيمان كرد. سرانجام يزيد مجبور شد كاروان را با احترام به مدينه برگرداند.

در مدينه نيز زينب (س)، پيام آور شهيدان، ساكت ننشست. او با فريادش مردم مدينه را بر ضد حكومت يزيد شوراند. حاكم مدينه در پي تبعيد حضرت زينب (س) برآمد. به نوشته برخي حضرت به شام سفر نمود و در همان جا درگذشت. برخي ديگر گفته‏ اند: حضرت به مصر هجرت نمود و در تاريخ پانزدهم رجب سال 62 هجري درگذشت. (3)

برخي معتقدند بعد از ورود كاروان اهل بيت(ع) به مدينه، دليل روشني نداريم كه حضرت زينب (س) از مدينه بيرون رفته باشد، بنابر اين در مدينه درگذشت و در قبرستان بقيع دفن شد، اما مكان دفن او در بقيع مشخص نيست، همان طور كه شخصيت‌هاي بزرگ ديگري از اهل بيت(ع) در بقيع مدفون هستند و مكان قبر آنان مشخص نیست. (4)

روایت ها و زمان هایی که متفاوت است

درباره مدت اسارت حضرت زينب (س) و حركت آنان از شام به مدينه، مرحوم دكتر آيتي بر اين باور است كه تاريخ حركت اهل بيت به شام، هنگام رسيدن آنان به دمشق، مدت توقف اسيران در مركز حكومت يزيد، تاريخ حركت آنان از دمشق به مدينه و هنگام ورود آنان به مدينه، به درستي معلوم نيست. (5)

برخي نوشته‌اند كه سر مطهر امام حسين(ع) روز اوّل صفر به شام رسيد و چند روز بعد اسيران وارد شام شدند. (6) روز هشتم ورود اهل بيت(ع) به شام يزيد آنان را احضار كرد و بين ماندن در شام يا رفتن به مدينه آزاد گذاشت، كه آنان رفتن به مدينه را انتخاب كردند. (7)

پي‌نوشت‌ها:

1. لهوف، ص 218؛ مقرم، مقتل الحسين، ص 324؛ ارشاد، ج2، ص 144.

2. ارشاد، ص 116 ـ 117؛ بحار الانوار، ج 45، ص 117.

3. زينب پيام‌آور عاشورا، سيد عطاءالله مهاجراني، ص 287، 347 ـ 348 ـ 352.

4. اعيان الشيعه، ج 7، ص 140.

5. علي نجاتي، قطعه‌اي از بهشت، ج2، ص 607.

6. علامه شعراني، دمع السّجوم، ترجمه نفس المهموم، ص 287 – 289.

7. همان، ص 534.