انواع جرم سرقت و دزدی یکی از جرایم علیه اموال است که از زمان های گذشته مورد بحث بوده و همانطور که جسم و روح انسان محترم است مال او نیز باید تحت حمایت قرار بگیرد.
گزارش: زینب عامری
به گزارش سلام نیوز در این نوشتار از مجموعه نکات حقوقی مجله دادمان شرایط جرم سرقت، نوع و میزان مجازات سرقت ، انواع جرم سرقت و دزدی (ادبی،حدی،تعزیری)، چگونگی شکستن حرز، سرقت شریک از مال مشترک، سرقت چک، توبه سارق و ادم ربایی گنجانده شده است.
شرایط انواع جرم سرقت و دزدی شرط اول: ربایش مال. ربوده شدن رکن اصلی سرقت است. ربودن نه صرف از مالکیت مالک جدا کردن. مثلا در کلاهبرداری نیز مال از مالکیت مالک جدا میشود ولی مالک انرا با رضایت دودستی تقدیم کلاهبردار میکند یا مثلا شخصی مالش را نزد دیگری به امانت می گذارد و آن شخص مال را باز پس نمی دهد اینجا هم سرقت نیست و خیانت در امانت است زیرا در سرقت حتما ربایش اتفاق می افتد.
شرط دوم: مال محسوب شدن جنس ربوده شده. برای اینکه سرقت محسوب گردد باید در روابط مردم دارای ارزش اقتصادی باشد.
آیا سرقت عکس های خانوادگی سرقت محسوب می گردد؟ اگر شئ ای در روابط طرفین دارای ارزش اقتصادی باشد آن شئ مال محسوب و ربایش آن مشمول عنوان سرقت است. مثل عکس های خانوادگی یا کلکسیون داران.
شرط سوم : مال باید برای دیگری باشد. مثلا شخصی که مالش را به عاریه به کسی می دهد و انرا می رباید سرقت نیست چون مال خودش بوده.
انواع جرم سرقت و دزدی در قانون مجازات اسلامی جرم سرقت و دزدی و راهزنی در قانون مجازات اسلامی به چند نوع حدی، تعزیری تقسیم می شود که سرقت های علمی رایانه ای و … در هرکدام از این دو تقسیم بندی جای میگیرند.در ادامه این نوشتار به بررسی انواع جرم سرقت و دزدی میپردازیم:
سرقت-ادبی-2
سرقت علمی/ادبی-دستبرد فکری-ایده دزدی-محتوا دزدی کپی ،انتشار و استفاده آثار ادبی بدون تغییر و بدون اجازه صاحب اثر نه فقط مقاله بلکه ایده، تصویر، عکس، جدول و… بدون اجازه صاحب آن.
مصادیق سرقت علمی:
سرقت مطالب ادبی مثل مقاله سرقت ادبی پایان نامه سرقت ادبی است. سرقت نقاشی سرقت هنری است و…
چه کنیم تا کارمان سرقت ادبی نباشد؟
رفع کردن سرقت ادبی مقالات سعی کنید برداشت ذهنی خود را از متن با ارجاع به کتاب یا مقاله بنویسید و از کپی کردن مطالب بپرهیزید.
آیا نقل قول کردن سرقت ادبی محسوب می شود؟
در صورتیکه آنرا در گیومه قرار دهیم و مرجع انرا بیاوریم خیر
کیفر و جریمه و مجازات سرقت ادبی چیست؟
ماده قانونی سرقت ادبی: طبق ماده۲۳قانون حمایت از حقوق مولفان مصنفان و پدید آورندگان اثر هر فردی که تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدید آورنده بدون اجازه او یا عالما یا عامدا به نام شخص دیگری غیر از خود پدیداورنده نشر یا پخش یا عرضه کند به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم میگردد.در صورتیکه اساتید مرتکب سرقت ادبی شوند علاوه بر مجازات های فوق به مجازات های سنگینی مثل اخراج یا تعلیق نیز محکوم می شوند.
جرم سرقت و دزدی حدی جرم سرقت و دزدی حدی سرقت حدی سرقتی است که شارع برای آن مجازات تعیین کرده و نظر قاضی در تعیین مجازات آن نقشی ندارد که در زیر بیشتر درباره حد و شرایط آن توضیح میدهیم.
حد چیست؟
حد نوعی از مجازات است که کیفیت و کمیت آن توسط شرع مقدس اسلام تعیین شده است.حد یک چیز از پیش تعیین شده است یعنی دست دادگاه و مرجع رسیدگی برای تعیین مجازات باز نیست و فقط باید به مقدار و نوع و کیفیتی باشد که شرع برای آن تعیین کرده است.
شرایط ۱۴ گانه سرقت حدی سرقت حدی سرقتی است که تمام شرایط زیر را دارد:
۱- شیء مسروقه شرعا مالیت داشته باشد (مثلا سرقت مواد مخدر چون مواد در شرع مال محسوب نمی شود سرقتش هم حدی نیست اصلا سرقت نیست)
۲- مال مسروق در حرز باشد.
حرز یعنی چه؟ حرز مکانی است که مال عرفا در آن از دستبرد در امان است. ملاک تشخیص حرز عرفی است. یعنی مردم عاقل آن مکان را مناسب نگهداری آن مال می دانند هرچند ممکن است ان مکان خیلی درجه امنیتش بالا باشد مثلا نگهداری لباس در گاو صندوق که گاو صندوق حرز است زیرا لباس آنجا در امنیت است.
۳- سارق هتک حرز کند
۴- شخص سارق مال را از حرز خارج کند
۵- هتک حرز و سرقت هر دو باهم مخفیانه باشد (مثلا اگر شخص با ماشین به دیوار بزند و آنرا بشکند و از آن مالی بردارد سرقت حدی نیست زیرا هتک حرز مخفیانه نیست ) (منظور از مخفیانه بودن این نیست که سرقت حتما در شب باشد)
۶- سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد. برعکس این قضیه صادق نیست و اگر فرزند مال پدر را بدزدد سرقت حدی است
۷- ارزش مال دزدیده شده در لحظه اخراج از حرز معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد
۸- مال نباید از اموال دولتی عمومی وقف عام یا وقف بر جهات عامه باشد
۹- سرقت در زمان قحطی نباشد.
۱۰- صاحب مال از سارق نزد مراجع قضایی شکایت کند
۱۱- صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق رانبخشد
۱۲- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد (مثلا اگر سارق قبل اینکه سرقت حدی اثبات شود مال را به دست مالک بدهد حدی نیست) (مال حتما باید تحت ید مالک قرار بگیرد یعنی به دست او برسد مثلا اگر سارق مال را دوباره به حرز برگرداند نه به دست مالکء سرقت حدی است.)
۱۳- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.(مثلا سارقی که مال را از پدرش دزدیده و قبل اثبات جرم پدرش فوت کند و مال به ارث سارق برسد سرقت نیست)
۱۴- مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغضوب نباشد.
پیشنهاد مطالعه آیا جرم سرقت از فروشگاه جزو سرقت های تعزیری میباشد؟ تمام نکته های کلیدی جرم سرقت حدی نکته ۱- اگر مال در چند حرز باشد وقتی سارق مرتکب جرم سرقت و دزدی حدی است که انرا از اخرین حرز جدا کند. مثلا مالی داخل جعبه ای در گاو صندوق است اگر جعبه را داخل گاو صندوق باز کند سرقت حدی نیس ولی اگر از گاو صندوق بردارد سرقت حدیست .گاو صندوق اخرین حرز است.
منظور از شکستن حرز چیست؟ هتک حرز فقط شکستن نیست ممکن است با بالا رفتن بازکردن و…باشد
مقدار ۵/۴ نخود طلا باید در یک بار سرقت انجام شود.اگر شخصی نصف این مقدار را از حرز خارج کند و دوباره برگردد و نصف دیگر را هم خارج کند آن هم در یک روز سرقت حدی است. ولی اگر نصف این مقدار را یک روز و نصف دیگر را روز بعد خارج کند مرتکب دو جرم تعزیری سرقت شده است.
نکته ۲- در صورتی که مکان نگهداری مال از کسی غصب شود آن مکان برای او و کسانیکه از طرف او حق دسترسی به مکان را دارند حرز محسوب نمی شود. مثلا: الف) جعبه ای را از ب غصب می کند و مال خود را داخل آن میگذارد. ب) اگر جعبه را بازکند مرتکب سرقت حدی و شکستن حرز نمی شود.
نکته ۳- در مورد جرم سرقت و دزدی در زمان قحطی مقدار و خصوصیت مال مهم نیست. مثلااگر در زمان قحطی غذا ،طلا سرقت کند باز مشمول عنوان سرقت حدی نمی شود.
نکته ۴- هرگاه دو نفر به طور مشترک مالی را از حرز خارج کنند باید سهم جداگانه انها به حد نصاب برسد –هرکدام معادل ۵/۴ نخود طلای مسکوک
نکته ۵- شکستن حرز و سرقت باید توسط یک نفر باشد. مثلا اگر دو نفر سارق یکی حرز را بشکند و دیگری مال را از حرز در بیاورد عمل هیچکدام سرقت حدی نیست
آیا جرم سرقت و دزدی شریک سرقت حدی است؟
یکی از جرایم مال مشترکی که راجع به آن ماده وجود دارد و قانونگذار تکلیفش را مشخص کرده جرم سرقت و دزدی است و طبق ماده ۲۷۷ هرگاه شریک یا صاحب حق، بیش از سهم خود سرقت نماید و مازاد سهم او به حد نصاب برسد سرقتش حدی است. حتما باید مالی که دزدیده بیشتر از سهمش باشد و مقدار بیشتر هم باید معادل ۵/۴ نخود یا بیشتر باشد.
مجازات و کیفر سرقت حدی چیست؟
الف) جرم سرقت و دزدی حدی مرتبه اول: قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتها.به طوری که انگشت شصت و کف دست باقی بماند
ب) جرم سرقت و دزدی حدی مرتبه دوم: قطع پای چپ سارق از پایین برامدگی به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
پ) جرم سرقت و دزدی حدی مرتبه سوم: حبس ابد
ت) جرم سرقت و دزدی حدی مرتبه چهارم: اعدام هرچند سارق در زندان باشد.
سرقت حدی قابل گذشت است؟ سرقت حدی حق الله است یا حق الناس؟
سرقت حدی مانند سائر جرایم حق اللهی نیست که بدون شکایت و اتوماتیک توسط دادستان پیگیری شود. سرقت حدی با شکایت شاکی شروع می شود ولی بعد اینکه جرم سرقت و دزدی پیگیری شد دیگر گذشت شاکی اثری ندارد.
می شود اینطور گفت که سرقت حدی قبل شکایت قابل گذشت است ولی بعد از انجام شکایت غیر قابل گذشت و هم حق الله است و هم حق الناس.
توبه سرقت حدی
طبق ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی در جرائم حدی به استثنا قذف و محاربه هرگاه متهم قبل اثبات جرم توبه کند و ندامت و اصلاح ان برای قاضی محرز شود حد از او ساقط می گردد.
همچنین اگر جرائم فوق غیر از قذف با اقرار (یعنی بعد از اثبات جرم) ثابت شده باشد در صورت توبه مرتکب حتی پس از اثبات جرم دادگاه می تواند عفو مجرم را توسط رئیس قوه قضائیه از نهاد رهبری درخواست کند.
آیا در سرقت حدی همه ی مجازات ها با توبه ساقط می شوند؟
خیر فقط حد و مجرم همچنان ملزم است اموال را برگرداند.
در خصوص مرتبه سوم مجازات که اعدام است توبه مرتکب حین اجرای مجازات اگر رهبر ازادی او را صلاح بداند با عفو ایشان از حبس آزاد میشود. رهبر می تواند مجازات او را به مجازات تعزیری دیگری تبدیل نماید.
سرقت چک آیا سرقت محسوب می شود؟
از آنجایی که چک مال محسوب می شود ، ربایش آن نیز سرقت است .
راه های اثبات جرم سرقت و دزدی حدی
دو مرتبه اقرار با یک بار اقرار فرد موظف به استرداد مال است اما حد بر وی جاری نمی شود شهادت دو مرد عادل علم قاضی سرقت با سوگند نفی یا اثبات نمی شود
نمونه شکوائیه جرم سرقت و دزدی حدی بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان….
با سلام و ادب
موضوع شکوائیه…. احتراما به استحضار می رساند مشتکی عنه(متهم) در تاریخ…ساعت…از دیوار باغ اینجانب وارد منزل شده است واقدام به سرقت پول های داخل گاو صندوق به مبلغ…کرده است.
لذا با تقدیم این شکوائیه مستندا به ماده۲۶۸قانون مجازات اسلامی مصوب۲/۳/۱۳۷۵۵تقاضای رسیدگی و تعیین کیفر برای مشار الیه را خواستارم.
مشخصات کامل ونشانی شاکی… مشخصات کامل ونشانی مشتکی عنه (متهم)در صورت امکان
نشانی و تاریخ محل وقوع جرم…
دلائل و منضمات شکوائیه…
باتجدید مراتب احترام
نام و نام خانوادگی شاکی
امضاء وتاریخ
جرم سرقت و دزدی تعزیری جرم سرقت و دزدی تعزیری سرقتی که حدی نباشد و تمام شرایط ۱۴ گانه سرقت حدی را نداشته باشد جرم سرقت و دزدی تعزیری است.
جرم سرقت و دزدی تعزیری چند نوع است؟
سرقت تعزیری ساده سرقت تعزیری مشدد سرقت تعزیری ساده ماده قانونی سرقت تعزیری ساده ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی مجازات بوده و میزان مجازات آن حبس از سه ماه و یک روز تا دوسال و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود.
سرقت تعزیری مشدد سرقت مشدد (سرقت های خاص)چند نوع است؟
سرقت مقرون به آزار یا تهدید سرقت مسلحانه گروهی در شب سرقت مقرون به پنج شرط مشدد سرقت مسلحانه از منزل سرقت از بانک ها صرافی ها سرقت آثار فرهنگی سرقت آب، برق، گاز، تلفن سرقت از مناطق حادثه زده تمام شرایط سرقت مشدد مقرون به آزار و تهدید چیست:
در تحقق این جرم شدت آزار شرط نیست حتی وارد کردن یک صدمه جزئی مثل هول دادن هم آزار محسوب می گردد. منظور آزار حتما ایراد جراحت نیست هر عمل اذیت کننده ای آزار است.
نکته مهم: آزار و اذیت باید حین سرقت باشد نه قبل آن نه بعد آن یعنی حین عمل ربودن مثلا کسی مالی را بدزدد و بعد کسی را اذیت کند مشمول این ماده نمی شود.
حتما لازم نیس به شخص صاحب مال آزار وارد شود. تمام اشخاصی که در محل سرقت هستند اگر آزار ببینند سرقت مشدد همراه با ازار است
اگر در جریان سرقت یکی از سارقین دست به آزار بزند آیا می شود مجازات بقیه را هم سرقت مقرون به آزار دانست؟
اگر بتوان عمل آنها را طبق ماده۶۵۴ قانون تعزیرات گنجاند مرتکبین طبق آن ماده مجازات میشوند وگرنه که شمول عنوان سرقت مقرون به ازار بر تک تک مرتکبین بعید نیست
مجازات جرم سرقت و دزدی مقرون به آزار:
طبق ماده۶۵۲ کتاب پنجم قانون تعزیرات هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد یا سارق مسلح باشد،به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می شود و اگر جرحی واقع شود علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم میگردد
سرقت مسلحانه گروهی در شب و مجازات آن
طبق ماده ۶۵۴ قانون تعزیرات هرگاه سرقت در شب واقع شود و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند لااقل یک نفر از آنها حامل سلاح مخفی یا ظاهر باشد در صورتیکه عنوان محارب صدق نکند جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه می باشد.
منظور از سلاح در سرقت مسلحانه چیست؟
منظور سلاح سرد یا گرم پر یا خالی است لیکن سلاح تقلبی سلاح محسوب نمیشود. صرف حمل سلاح موجب تحقق جرم سرقت مسلحانه می شود و نشان دادن آن به مردم و ترسیدن آنها ضروری نیست و همچنین مسلح بودن باید حین سرقت باشد.
آیا سنگ و چوب سلاح محسوب می شوند؟
خیر در عرف ما کسی که با سنگ و چوب مرتکب سرقت میشود سرقت مسلحانه انجام نداده است
ایا سرقت تعزیری مسلحانه قابل گذشت است؟
طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات که لیست جرایم قابل گذشت را ذکر کرده جرم سرقت مسلحانه گروهی در شب جرمی غیر قابل گذشت است ایا در جرم سرقت رضایت صاحب مال موجب سقوط حبس می شود؟ طبق رای وحدت رویه در جرم سرقت حتی اگر صاحب مال رضایت دهد به جهت اخلال در امنیت جامعه و سلب آسایش عمومی و طبق فتوا امام خمینی اگر بیم ان رود که سارق جرم را تکرار کند باید مجازات شود.
سرقت تعزیری مسلحانه درجه چند است؟
طبق ماده ۱۹ قانون مجازات حبس های بیش از ده تا پانزده سال مجازات درجه ۳ محسوب میگردد
شخص الف و ب در شب بدون سلاح وارد منزل شخصی میشوند و در منزل به اشپزخانه میروند و از انجا چاقو برمیدارند و تمامی اموال شخص را میدزدند آیا سرقت مسلحانه است؟
بله تعلق چاقو به شخص سارق یا مالک تفاوتی در جرم نمی کند و همینکه سارق حین سرقت مسلح باشد سرقت مسلحانه محقق شده است.
ماده قانونی سرقت مقرون به ۵ شرط مشدد:
طبق ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات هرگاه سرقت مشمول حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد مرتکب به حبس از پنج تا بیست سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود:
سرقت در شب واقع شود سارقین دو نفر یا بیشتر باشند یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشند از دیوار بالا رفته حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده باشند یا اینکه عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا برخلاف حقیقت خودرا مامورین دولتی قلمداد کرده یا در جاییکه محل سکنی است یا توابع ان سرقت کرده باشند رد ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند.
سلام نیوز اخبار روز ، بین الملل ، حقوق بشر ، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی جهان اسلام، صلح و عدالت و کنفرانس ها
