دیپلماسی پیامبر اعظم ، الگویی برای امروز ما

دکتر لاله افتخاری: رسانه ها و دستگاه دیپلماسی به عنوان دو ابزار مهم باید در خدمت عمل به آیه “اشداء علی الکفار و رحماء بینهم” باشند تا دیپلماسی در سیره پیامبر(ص) تکرار شود و مقاصد و منافع حکومت اسلامی ممکن شود.

 

برنامه ای که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم داشتند این بود که ابتدا اطرافیان خودشان و خانواده شان را به طرف اسلام و مسیر درست دعوت کردند و به دنبال آن در جامعه مدنی مدینه یک حکومت اسلامی تشکیل دادند و هنگامی که ساختارها درست شد، دعوت شان فراتر از اطرافیان شد و از جامعه فراتر رفت.

شیوه پیامبر جهت اصلاح امور مسلمین و دیگر ممالک همراه با مسلمانان نیز گفتگو بود. پیامبر(ص) سفیران شان را برای دعوت از سران این سرزمین ها و تعاملات بیشتر به نقاط مختلف فرستادند و چنین روشی در سیره ائمه معوصومین علیهم السلام نیز وجود داشت. گاهی هم که امکان دعوت مقدور نبود، به شکل علمی این کار را دنبال می کردند تا ادیان دیگر هم با دین اسلام و جامعه اسلامی تعامل کنند.

ایشان بسیار ملاک های حقوق بشری را رعایت کرده و عدالت محور و خداترس بودند. ایشان حتی برای غیرمسلمانان یا کسانی که به ایشان توهین می کردند نیز عطوفت و خیرخواهی به کار می بردند. ایشان در سرزمین عربستان هم نزدیک سال های آخر عمر افرادی را برای مذاکره با سران قبایل منصوب کردند و جمعیت آن زمان گروهی مسلمان شدند و دست ااز دشمنی و فشار مداوم و آزار و اذیت علیه مسلمانان برداشتند . اوج این مذاکرات در فتح مکه بود که آیه “اذا جاء نصرالله والفتح” هم نازل شد.

بنای اسلام بر این است که از اصول رحمت و گفتگو ودیپلماسی نرم استفاده کرده و برای خیر بشری و صلح و آرامش و منافع همگانی نخست از طریق دیپلماسی عمومی آنها را هدایت کند و از طریق حکومت اسلامی به نحوی از حقوق اسلامی همراهان خود دفاع کند. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم در این کار بسیار موفق بودند. ایشان به اصحاب شان سفارش می کردند تا زبان های دیگر را بیاموزند.

علت جنگ ها و رفتارهای غیرمهربانانه نیز حملات دشمنان و بدخواهان اسلام و جامعه اسلامی بوده است چراکه پیامبر، پیامبر صلح و رحمت و اسلام هم دین صلح و عدالت است، در نتیجه ما باید شاخص ها و معیارهای رفتاری ایشان را در جهان بشریت پیاده کنیم. نمونه های زیادی در این خصوص دیده می شود که از جمله آن در عهدنامه حضرت علی علیه السلام )فرمان) مالک اشتر دیده می شود.

آنها چون قدرت پیامبر اعظم را شناختند؛ به مقابله پرداختند و برنامه ریزی کردند تا این عظمت را خدشه دار کنند و عده ای هم از سر ناآگاهی به همراهی با آنها پرداختند و در راستای پیشبرد اهداف معارضان و ضد اسلام درآمدند.

ما باید عامل جذب حداکثری و دفع در صورت لزوم باشیم و جذب حداکثری یعنی مقابله با دشمن مشترک، پایداری  و ایستادگی برای منافع اسلام و مسلمین.

ما باید روش پیامبر را الگو قرار دهیم. برای ترساندن دشمنان خدا با همه امکانات “اشداء علی الکفار و رحماء بینهم” باشیم. در این خصوص هم رسانه ها و هم دستگاه دیپلماسی به عنوان ابزارهای مهم باید به کار گرفته شوند. همچنین گفتگو با کشورهایی که با ما همراه هستند .