ویژگی‌های ممتاز کننده حضرت خدیجه (س)

♦به  گزارش سلام نیوز امروز جمعه سوم اردیبهشت ماه و دهم رمضان سالگرد وفات بزرگ بانوی اسلام، همسر پیامبر (ص) و از اولین ایمان آورندگان به ایشان بوده است. شخصیت والای حضرت خدیجه همواره مورد مظلومیت و عدم شناخت دقیق قرار گرفته است به گونه ای که اولین ویژگی که به هنگام شنیدن نام ایشان در اذهان تداعی می شود “همسر پیامبر اسلام” است در حالیکه خدیجه سلام الله علیها نه تنها همسری همراه که از بزرگترین مبارزان و روشنگران دین خدا در کنار ایشان بود و از سرمایه مادی و معنوی او خود برای اشاعه اسلام بهره برد .

 او معنای کمالات انسانی را به خوبی شناخت و چون توانست آن را تنها در وجود پیامبر اکرم بیابد، حاضر شد تمام شخصیت و دارایی خود را برای درک آن فدا کند. او در این راه هم از مال خود گذشت، هم از موقعیت اجتماعی‏ اش. خدیجه برای درک این کمال واقعی، قالب‏ های جاهلی را شکست و بهایی سنگین از جمله قطع رابطه زنان، حتی تا زمان تولد حضرت فاطمه سلام الله علیها را به جان خرید. خدیجه سلام الله علیها این نوع نگرش خود را هنگام ابراز تمایل به ازدواج، این گونه با پیامبر مطرح کرد:

«یابن عم انی رغبت فیک لقرابتک و سعلتک فی قومک و امانتک و حسن خلقک و صدق حدیثک; (12) ای پسر عمو، من به خاطر خویشاوندی، شرافت تو در بین مردم، امانت‏داری، خوش ‏خلقی و راستگویی‏ ات به تو تمایل پیدا کردم.»
این نوع نگرش و رفتار، در جامعه ‏ای که عموم توده‏ ها بر اساس ظواهر و زرق و برق‏ های دنیوی روابط خود را پایه ‏ریزی می‏کنند، نمی ‏توانست ‏بدون پی‏امدهای تلخ و ناگوار باشد، لذا به فاصله ‏ای اندک از پخش خبر ازدواج وی با امین قریش، گروهی از زنان به عیب جویی از وی روی آوردند و در محافل خود او را سرزنش کردند. آنان می‏گفتند: «او با این همه حشمت و شوکت‏ با یتیم ابوطالب که جوانی فقیر است ازدواج کرد. چه ننگ بزرگی!»

خدیجه سلام الله علیها در مقابل این جهالت ‏ها ساکت ننشست و آن‏ها را به صرف نهار دعوت کرد و بعد از پایان مراسم گفت: «ای زنان! شنیده ‏ام شوهران شما (و خودتان) در مورد ازدواج من با محمد صلی الله علیه و آله خرده گرفته‏ اید و عیب‏ جویی می‏کنید، من از خود شما می‏ پرسم آیا در میان شما، شخصیتی مثل محمد وجود دارد؟ آیا در گستره مکه و اطراف آن شخصیتی در فضائل و اخلاق نیک، مانند او سراغ دارید؟ من به خاطر این ویژگی‏ ها با او ازدواج کردم و چیزهایی از او دیده ‏ام که بسیار عالی است. پس شایسته نیست ‏شما این گونه سخن بگویید و نسبت‏ های ناروا به دیگران دهید.»
زنان قریش بعد از این سخنان خدیجه، همگی سکوت اختیار کردند و به تدریج پراکنده شدند.
این شیوه استدلال خدیجه هر چند عمق ارزش‏گرایی در انتخاب‏ ها را نشان می‏داد، برای جامعه جاهل و متعصب آن روز قابل درک نمی ‏نمود، لذا زنان لجوج قریش به حالت قهر با او رفتار می‏کردند. آن‏ها دیگر به خدیجه سلام نمی‏کردند و نزد او نمی‏ رفتند حتی تا سال پنجم بعثت که حضرت زهرا سلام الله علیها متولد شد، نیز این شیوه رفتاری همچنان پا برجا بود.

لذا حتی هنگام وضع حمل، او را تنها گذاشته و پیام فرستادند که: «تو با ما مخالفت و با یتیم ابوطالب ازدواج کردی، ما هرگز نزد تو نمی ‏آییم و در هیچ کاری کمک نمی‏کنیم!!» این حجم از کینه‏ ورزی‏ ها دل خدیجه را آزرد تا آن جا که خداوند چهار بانوی پاکیزه (ساره، آسیه، مریم، صفورا دختر شعیب پیامبر) را به یاری او فرستاد و به این‏سان خدیجه پاداش عشق و علاقه به کمالات انسانی را دریافت کرد و فرزندش فاطمه زهرا سلام الله علیها را نیز به دنیا آورد.

خدیجه صبر و تحمل را در زندگی با رسول خدا صلی الله علیه و آله پیشه خود ساخت و در برابر فشارهای مختلف همسایه ‏های مشرک، زنان متعصب، محاصره اقتصادی و… بردباری و تحمل ‏پذیری ویژه‏ ای از خود نشان می‏داد. از جمله این وقایع می ‏توان به واقعه شعب اشاره کرد که نقش مهمی نیز در تحلیل قوای جسمانی خدیجه سلام الله علیها داشت، به اندازه ‏ای که به فاصله اندکی از پایان محاصره، آن بانوی بزرگوار وفات یافت. در این محاصره یاران پیامبر (چهل نفر) جز چهار ماه حرام سال را در گرمای داغ تابستان و بیابان خشک و… تحمل می‏کردند و در این زمان بانوی محمد که 63 تا 65 ساله بود، علاوه بر صرف اموال، خود نیز در شمار محاصره شدگان بود.
میزان فشاری را که بر محاصره‏ شدگان وارد می‏شد می‏توان از گزارش سعد وقاص فهمید. او می‏گفت: شبی از دره بیرون آمدم، از شدت گرسنگی تمام توانم را از دست داده بودم، چشمم به پوست‏ خشکیده شتری افتاد، آن را برداشتم و بعد از شستن و پختن و کوبیدن، با آب خمیر مخلوط کردم و سه روزی با آن به سر بردم.» (28)
بنت الشاطی از نویسندگان عرب در مورد میزان تحمل خدیجه سلام الله علیها در این دوران می‏نویسد: خدیجه در سنی نبود که تحمل آن همه رنج ‏برایش آسان باشد، و از کسانی نبود که در جریان زندگی با تنگی معیشت‏ خو گرفته باشد. اما در عین حال و با وجود کهولت‏ سن، سختی‏ هایی را که در اثر محاصره در شعب وارد می‏شد تا سر حد مرگ تحمل کرد.
در این دوره حتی برخی بستگان پیامبر نیز با بی ‏رحمی تمام بر این فشارها می‏ افزودند که از جمله آن‏ها می ‏توان از ابوجهل نام برد که مانع می‏شد تا حکیم بن حزام برای عمه ‏اش خدیجه سلام الله علیها که در شعب بود، حتی از اموال خود خدیجه آذوقه برساند.

سه ویژگی ممتاز در حضرت خدیجه(س) وجود داشت که ایشان را در نزد پیامبر به عنوان بهترین همسر مطرح می کرد؛ اول اینکه ایشان ثروت زیادی داشت که همه آن را در راه اسلام هزینه کرد؛ دوم اینکه مادر فرزندان بودن و سوم ایمان آن حضرت؛ زیرا آن حضرت وقتی به پیامبر ایمان آورد که هیچ کسی در جزیرة العرب جز امام علی(ع) به ایشان ایمان نداشت؛ خدیجه مادر فرزندی مانند فاطمه(س) به عنوان پاره تن رسول الله و ام ابیها و برترین زنان دو جهان بود و وی ثروت هنگفتی داشت که همه را در راه اسلام هزینه کرد و تا جایی پیش رفت که در هنگام دفن، پارچه لازم برای تدفین را در اختیار نداشتند و این همه فداکاری و ایثار، کم نظیر نه بلکه بی نظیر است.