ظرفیتهای مغفول مانده کارافرینی و توسعه اجتماعی و اقتصادی

دکتر مونا امامی: تضمين و تداوم حيات و بقای سازمان ها نيازمند راه حل ها و روش های جديد است که به نوع آوری و ابداع بستگی زيادی دارد. کارآفرينان به عنوان نيروی محرکه ی توسعه اقتصادی و عام ااصلی ايجاد خلاقيت و نوآوری محسوب می گردند.

امروزه به توسعه کارآفرينی اجتماعی به عنوان ماموريتی اجتماعی، انسان دوستانه و يکی از راهکارهای حل برخی مسائل و آسيب های اجتماعی توجه می شود. کارآفرينی اجتماعی از يک سوسبب توسعه اقتصادی و ايجاد فرصت های شغلی می شود و از سوی ديگر می تواند سبب بهبود وضعيت اجتماعی و فرهنگی جامعه شود.

کارآفرينی اجتماعی از جديدترين موضوع هايی است که در عرصه کارآفرينی و در کنار کارآفرينی سازمانی و اقتصادی در محافل علمی مورد توجه قرار گرفته است. مفاهيم مورد بحث در کارآفرينی اجتماعی همچون خلق ارزش های اجتماعی، مشارکت در فعاليت های اجتماعی، رفع نيازهای اجتماعی و… سابقه ای ديرينه و هم پای ايجاد تمدن در جوامع بشری دارد. با اين وجود کارآفرينی اجتماعی موضوعی جديد در تحقيقات دانشگاهی است، بنابراين بعنوان يک فرايند که تغيير اجتماعی را تسريع میکند و نيازهای مهم اجتماعی را مورد خطاب قرار می دهد، مطرح می گردد.

اين یادداشت در ارتباط با اين مفهوم نو و ارزشمند ميان رشته ای، به تدقيق و روشن سازی مفهوم و چارچوپ

و مختصات کارآفرينی اجتماعی پرداخته است.

 مفاهيم کارآفرينی:

از کارآفرينان تعاريف مختلفی ارايه شده است، دانشمندان علوم اجتماعی، روان شناسی، اقتصادی و مديريت هر يک تعاريفخاصی برای کارآفرينان دارند. اما آن چه در اکثر آن ها می توان مشاهده کرد اين نکته است که کارآفرينان محور توسعه اقتصادی بوده و با تخريب روش کهن و ناکارآمد قبلی و جايگزينی آن ها با شيوه های کارآمد ونوين به نظام اقتصادی، پويايی وحيات می بخشند.

کار آفرين کيست؟

اصطلاح کارآفرين در معنا و مفهوم فعلی را اولين بار ژوزف شومپيتر به کار برده اين اقتصاد دان که اورا در علم کارآفرينی می نامند براين باور بود که رشد وتوسعه اقتصادی در يک نظام اقتصادی در يک نظام زمانی ميسر خواهد بود که افرادی در بين ساير آحاد جامعه با خطر پذيری اقدام به نوآوری کرده و با اين کار روش ها و راه حل های جديد جايگزين راهکار های ناکارآمد و کهن قبلی شود. واژه کارآفرين در بردارنده معنای موقعيت است اين واژه به معنای محصولات، ابداعات، کيفيت و خدمات نوين است.دردرون يک شرکت اين واژه به معنای نوع خاصی از روحيه، سرزندگی وفضيلت است. اين واژه به اشخاصپر اراده ای اطلاق می شود که اراده، خلاقيت، پايداری و موفقيت اجتناب ناپذيرشان، آن ها را به رهبران و قهرمانان روز تبديل می کنند. کارآفرينی همواره مبنای تحولات و پيشرفت های بشری بوده و تعريف زياد و متنوعی از آن شده پيتر دراکر معتقد است کار آفرين کسی است که فعاليت اقتصادی کوچک و جديدی را با سرمايه ی خود شروع کند. کارآفرين ارزش ها را تغيير می دهد و ماهيت آن ها را دچار تحول می نمايد و مخاطره پذير است و به درستی تصميمگيری می کند و برای فعاليت خود به سرمايه نياز دارد ولی هيچ گاه سرمايه گذار نيست و هميشه به دنبال تغيير است و فرصتها را می شناسد و از آن ها استفاده مطلوب ميکند. از نظر اقتصاددانان کارآفرين کسی است که ارزش افزوده ايجاد مينمايد يعنی با زمان و انرژی لازم سرمايه ها را به گونه ای به کار گيرد که ارزش آنها و يا محصولات به دست آمده نسبت به حالت اوليهاش افزايش يابد. چنانچه گفته شد کارآفرینان اجتماعی از طریق نوآوری هایی که انجام می دهند  کسب و کار اجتماعی خلق می‌کنند و در حل یک مسئله اجتماعی می‌کوشند.  ویژگی های شخصیتی متمایز کننده کارآفرینان اجتماعی شباهت زیادی به کارآفرینان اقتصادی دارد. مک کلند ویژگی های شخصیتی عمومی که در کارآفرینان با سطح بالای موفقیت موجود است را به این صورت بیان می کند. نواوری ، ریسک پذیری خردمندانه ، رفتارهای ایثارگرانه و ابتکاری. کارآفرینان اجتماعی به واسطه ایدئولوژی شان که راهنمای است اغلب از تلاش های یکدیگر حمایت می کنند. آنان می‌توانند به واسطه پیش بینی فرصت ها ، ایده ها و نوآوری ، برقراری ارتباط ، همدلی ، به شوق آوردن ، طرفداری کردن و میانجیگری قادرند تعداد زیادی از افراد متمایز را توانمند سازند و مدیریت کنند. کارآفرینان اجتماعی که این ویژگی ها را دارند در نوآوری های خود و تاثیر های اجتماعی که بر جامعه خواهند داشت متفاوت خواهند بود.

ویژگی روانشناختی کارآفرینان اجتماعی:

 آنان از انگیزه های دوستانه فرارتر می‌روند و این نشان دهنده اداره آنها در جهت تغییر کل جامعه  است. بنیاد آشوکا در انتخاب و شناسایی کارآفرینان اجتماعی ویژگی های زیر را بیان می کند:

خلاقیت :که در پایه گذاری بینش و حل مشکلات اثرگذار است.

روحیه کارآفرینانه: یعنی شخص راه حل گسترش یافته ای در سراسر جامعه به عنوان یک الگو داشته باشد. شخصیت اخلاقی: قابل اعتماد و صادق باشند. کارآفرین اجتماعی باید در تولید یا خدمتش ، بازارش ، رقابتش ، منابع و بسیاری عوامل دیگر که در شکست یا موفقیتش تاثیرگذارند صدیق باشد. به کارش بستگی داشته پرشور و با اشتیاق باشد. روشنی هدف داشته باشند یعنی این که در پاسخ به این سوال ها که چرا در مسیر کارآفرینی اجتماعی قدم برداشته اند و اینکه نیروهای هدایتگر آنها چیست پاسخ روشنی داشته باشند. فرد کارآفرین اجتماعی باید شهامت داشته باشد تا تصمیم های قاطعی در فرصت‌های مناسب بگیرد.  به ریسک کردن تمایل داشته باشند و حداقل سالی یک بار این ارزشها سنجش شود. کارآفرین اجتماعی مشتریان و خدمات گیرندگان خود را شناسایی نیازهای آنها را بررسی می‌کند و سپس محصولات خود را ارائه می دهد. در این صورت بازار و خدمات گیرندگان کارآفرین اجتماعی را به سوی خود می کشند. یک کارآفرین واقعی با تکیه بر نگاهی بر چشم اندازو رسالتش ، ارزش ها را برنامه ریزی کرده در جهت  انها پیش می رود و می داند که یک برنامه خوب که امروز با اشتیاق اجرا می شود ، یک برنامه کامل را که فردا انجام خواهد شد شکست می دهد . همچنین میتواند خود را با سرعت با محیط و شرایط تطبیق دهد.

ویژگی های خاص روان شناختی و رفتاری مشترک بر کارآفرینان اجتماعی:

 همدلی و همدردی  ، صداقت  ، شخصیت اخلاقی قوی ، انگیزه بلندمدت ، شهامت  اخلاقی  رویکرد فردی کارافرینان اجتماعی را تشکیل می دهند و ایجاد مهارتهای ارتباطی ، توانایی جلب اعتماد سایرین ، توانایی پاسخگویی به نیازهای مشتریان  و خوشنود کردن آنها ، سبک رهبری مشارکتی و قابلیت و صلاحیت کار گروهی در رویکرد زمینه ای  آنها می باشد.

کارآفرينان چه کاری انجام می دهند؟

کارآفرين به منظور تحقق ايده اش عوامل مورد نياز مانند: نيروی انسانی، تجهيزات، مواد اوليه و سرمايه

را فراهم می آورد و با استفاده از قدرت تصميم گيری، مهارت ها واستعداد های فردی ايده اش را محقق

می سازد و به وسيله طراحی- سازمان دهی– راه اندازی و مديريت واحد جديد به کسب درآمد می پردازد.هم

چنين در اين راه خطرات شکست را به دليل فعاليت در محيط غير قابل کنترل و مبهم می پذيرد. به طورُ

خلاصه کار آفرين سازمان دهنده و فعاليت کننده ی يک واحد اقتصادی يا غير اقتصادی به منظور دستيابی

به سود دستاورد های شخصی يا اجتماعی است. جفری تيمونژ معتقد است کارآفرين کسی است که قدرت

درک بالايی دارد و توان پيدا کردن خلاء فرصت ها را دارد و می تواند در جامعه از طريق پرورش ايده

و تبديل فکر خود به يک محصول جديد اقدام به ارزش آفرينی از هيج نمايد.

انواع کار آفرينی:

فردی: 1- مستقل 2- سازمانی

گروهی: 1- شرکتی 2- اجتماعی

کارآفرينی مستقل :فرآيندی است که از ايده اوليه تا ارائه ی محصول خود به جامعه کليه ی فعاليت های

کارآفرينانه را با ايجاد يک بنگاه اقتصادی جديد به طور مستقل طی می نمايد.

کارآفرينی سازمانی :فرآيندی است که کارآفرين تحت حمايت يک سازمان فعاليت های کارآفرينی خود را

به ثمر می رساند.

کارآفرينی شرکتی :فرآيندی است که يک شرکت طی می کند تا همه ی افراد آن را به کارآفرينی تشويق

شده و تمام فعاليت های کارآفرينانه فردی و گروهی به طور مستمر سريع وراحت در شرکت انجام پذيرد.

در اين فرآيند هر يک از کارکنان در نقش کارآفرين انجام وظيفه ميکنند.

کارآفرينی اجتماعی :کارآفرينی اجتماعی يک زمينه نوظهوری است که شامل سازمان های غير انتفاعی

است که اين سازمان ها افراد را در شروع کسب وکارهای انتفاعی ياری می دهد سازمان های غير انتفاعی

که برای ايجاد نقدينگی برای برنامه هايشان ارزش اقتصادی ايجاد می کنند از منبع در دسترس به گونه ای

خلاقانه برای موضوعات اجتماعی استفاده می کنند.

ويژگی های کارآفرينان :کارآفرينان کسانی هستند که تفاوت ايجاد می کنند در واقع آن ها به طور خلاقانه

فرصت هايی را برای کسب وکار ايجاد می نمايند. کارآفرينی تشخيص و استفاده مطلوب از فرصت ها می

باشد. کارآفرينان با هدف دستيابی به منافع مورد نياز برای استفاده از فرصت ها به شدت تلاش می کنند.

کارآفرينان از طريق ارائه محصولات و خدمات به شيوه ی جديد ارزش ايجاد ميکنند. کارآفرينان ايجاد

کننده شبکه های مطلوب منابع و امکانات مالی و ابتکارات مختلف است. کارآفرينان از چگونگی و چرای

فرصت ها و جايگاه خود شناخت دقيق دارند. کارآفرينان خود سرمايه ايجاد می کنند اين سرمايه به شکل

های مختلفی نظير سرمايه ی مالی و اجتماعی و هنری می باشد. کارآفرينان خطر پذيراند و توانايی اداره

ريسک های مختلف را دارند. کارآفرينان در مقابل سختی ها و مشکلات خويشتن دار و مقاوم هستند.

کارآفرينی مستلزم خلاقيت و نوآوری است. کارآفرينان مسئوليتپذير، استقلال طلب، پرتلاش، کاردان، دارای

بصيرت، خلاق، هدفگرا، دستاوردگرا و دارای اعتماد به نفس بالا هستند.

رويکرد رفتاری کارآفرينان :از موقعيت های اقتصادی استفاده می کند: زمانی که همه در محيط اطراف

خود تناقص، هرج ومرج، نابسامانی می بينند فقط کارآفرين است که می توانند قاطعانه نسبت به موقعيت

های محيط عکس العمل مناسب نشان داده و از فرصت ها استفاده کند يا حتی تهديد ها را به فرصت تبديل

کرده و به نفع خود جامعه از آن بهره برداری نمايد و کارآفرين است که از فرصت ها و موقعيت ها به

نحو مطلوب استفاده کرده و آن را به يک موقعيت اقتصادی تبديل می کنند.

تصميمگيری :کارآفرين سعی می کند با تصميمات مناسب و به موقع عوامل مثبت را افزايش داده و از تأثير

عوامل منفی جلوگيری نمايد و برای مشکلات و مسائل غير قابل پيش بينی راه حل های مناسب ارائه دهد.

سرمايه را جذب می کند و آن را افزايش می دهد: بسياری از مردم به خاطر نداشتن سرمايه نمی توانند

کاری را شروع کنند و اين تصور در ذهن مردم وجود دارد که افرادی که موفق شده اند و هم اکنون

کارآفرين هستند در ابتدا سرمايه ی بسياری داشته اند و آن ها را سرمايه دار فرض می کنند حال آن که

کار آفرين همواره سرمايه گذار نيست و نداشتن سرمايه هرگز مانع پيشروی او نمی شود زيرا کارآفرين

مهارت خوبی در جلب نظر سرمايه داران دارد او با ارائه طرح خود به صورت منظم ومکتوب و شفاف

در ذهن سرمايه گذار ريسک سرمايه گذاری را کاهش ميدهد و سود آن را مشخص می کند و با اين کار

توجه سرمايه دار را جلب نموده و منابع مالی مورد نظر خود را تأمين می نمايد و با ارائه محصول خود

به جامعه هم توليد سرمايه می کند و و هم از راکد ماندن سرمايه ی ديگران جلوگيری می نمايد. طرحی

که کارآفرين به سرمايهگذاران دولتی و يا خصوصی ارائه می دهد طرح تجاری نام دارد. برای آينده

برنامهريزی ميکند: رفتار کار آفرينان هدفمند بوده و توان زيادی را برای رسيدن به آن هدف صرف می

نمايند. کار آفرينان می دانند به کجا می خواهند بروند، آن ها تصور وديدگاهی از آينده سازمان خود دارند.

البته بسياری از اوقات اين تصور از ابتدا وجود ندارد و طی زمان شکل می گيرد که شايد کارآفرين مجبور

به برنامه ريزی کوتاه مدت و مقطعی باشد ولی داشتن چنين ديدگاهی می تواند اين برنامه های کوتاه مدت

را در يک جهت برای رسيدن به هدف آرمانی کارآفرين هماهنگ نمايد. توليدات خود را با سود می فروشند:

اگرچه سود تنها عامل انگيزه برای شروع يک کسب و کار نمی باشد اما يکی از شاخص های تعيين کننده

در چگونگی اداره يک شغل می باشد سود نشان دهنده پذيرش يا عدم پذيرش محصول در بازار است سود

کم کارآفرين را مجبور می کند تا در مورد توليد محصول مناسب برای افراد مناسب در زمان مناسب و

مکان مناسب تحقيق کند. سود نشان دهنده ی حرکت در مسير صحيح است و معمولاً کار آفرين را به ادامه

را ه تشويق می کند بنابراين سود می تواند تراز خوبی باشد برای نشان دادن اين که کسب وکار تا چه حد

به موفقيت و شکست نزديک شده است.

تأثيرات اقتصادی و اجتماعی کار آفرينان :زمانی که کار آفرينی به عنوان يک شيوه ی زندگی توسط

اکثريت افراد يک جامعه پذيرفته شود آن جامعه بسيار سريع توسعه می يابد و کار آفرينان در اجتماع مسبب

پويايی و افزايش بهره وری شده و در سطح اجتماعی ارزش کار را افزايش می دهند و روحيه ی سعی و

تلاش را در بدنه ی جامعه بالا می برند و کارآفرينان مسبب تشويق جامعه به کارهای خلاق و کارآفرينانه

می شود و رشد وبالندگی جامعه را به همراه دارد. کار آفرينان در موارد زير نقش مهمی دارند: اشتغال،

انتقال تکنولوژی، بهبود کيفيت زندگی، نوآوری و انعطاف محيط، توليد رفاه وثروت وسرمايه، تحريک و

تشويق حس رقابت، ترغيب و تشويق سرمايه گذاری و توليد، شناخت و ايجاد وگسترش بازار های جديد،

کشف منابع جديد و سازمان دهی و استفادهی اثر بخش از آن ها، رفع خلل و شکاف ها و تنگ ناهای بازار

و اجتماع و توضيع مناسب درآمد.

عوامل مؤثر برکارآفرينی :شرايط اقتصادی و بازاری که شامل: منابع مالی، نيروی کار، تسهيلات فيزيکی،

زير ساخت اقتصادی، خدمات تخصصی است. ساختار و پويای صنعت که شامل: اندازه بازار، رشد بازار،

ساختار بازار و صنعت، تمرکز جغرافيايی است. چهار چوب قانون ومقررات که شامل: سيستم مالی، سيستم

حقوقی، سیاست های حماسی است. سرمايه ی اجتماعی که شامل: سلسله مراتب اجتماعی، فرهنگ، شبکه

کارآفرينی، سيستم آموزشی است. جنبه های فردی مربوط به کارآفرين که شامل: تجربه ی کاری،

تحصيلات، ظرفيت کارآفرينی، دارايی است

مفاهيم کارآفرينی اجتماعی

. کارآفرينی اجتماعی علائمی را برای تشويق تغيير اجتماعی ايجاد می کند. و آن نتيجه بالقوه پايدارش است که منافع اطلاعاتی برای جامعه در پی دارد. اگر چه منافع باالقوه عرضه شده به وسيله کارآفرينی اجتماعی در مورد برخی از فعاليت ها شفاف است، تعريف واقعی چيزی که کارآفرين اجتماعی انجام می دهد تا اين فوايد عظيم را معرفی کند کمتر شفاف و واضح است.

طبق تعريف کاو ( 1993 ) کارآفرينی فرايندی است که در آن چيز جديدی ايجاد(خلاقيت) يا چيز متفاوتی

معرفی می گردد(نوآوری) و هدف آن افزايش ثروت اشخاص و ايجاد ارزش در جامعه است. اين تعريف

به ما کمک می کند تا به جستجوی کارآفرينان اجتماعی در بخش های زير بپردازيم:

– کسب و کارهای انتفاعی که هدف آن ها کسب سود است. اما نسبت به جامعه متعهدند. آنها متعهد به انجام

کارهای درست و کمک به جامعه و محيط زيست با اتخاذ استراتژی های درست و کمک های مالی هستند.

-2 موسسات اجتماعی که با هدف اجتماعی به وجود آمده اند اما هنوز ماهيت آن ها انتفاعی است.

-3 بخش های داوطلبانه. با اين اوصاف بسياری از کارآفرينان اجتماعی از همان ويژگی ها و خصوصيات

رفتاری کارآفرينان کسب و کار برخوردارند، با اين تفاوت که آن ها به جای کسب درآمد و پول، بيشتر به

دنبال اهداف اجتماعی و کمک به مردم و حمايت از آن ها هستند.

اهميت کارآفرينی اجتماعی:

پروژه های کارآفرينانه اجتماعی می توانند سهم مثبتی در توسعه اجتماع به طور موثر و مداوم داشته باشند.

عواملی که در موثر بودن و موفقيت کارآفرينی اجتماعی سهم دارند عبارتند از:نوآوری و استفاده از تجربه

های دست اول در راه تلاش برای تغيير دادن ادراکات اجتماعی سنت ها، نگرش ها و رفتارها.

جنبه های اثرگذار کارآفرينانه اجتماعی شامل تغييراتی در نگرش ها و رفتار اجتماعات مجاور گسترش

ايده کارآفرينی اجتماعی، ايجاد اشتغال و اثرگذاری بر سياست ملی است. همچنين عواملی که اين اثرگذاری

را تحت تاثير قرار می دهند عبارتند از: شخصيت کارآفرين اجتماعی و منابع آماده شده ای همچون دانش

نمونه ها يا الگو ها، مواد شبکه ها و ارتباطات و حمايت خانوادگی.

ويژگی های کارآفرينان اجتماعی

برخی از اصلی ترين ويژگی های شخصيتی کارآفرينان اجتماعی عبارتند از:

نوآوری

ريسک پذيری خردمندانه

رفتارهای ايثارگرايانه و ابتکاری

مهارت های شبکه ای

اعتماد به نفس

سخت کوشی

هدف گذاری

پاسخگويی

شخصيت اخلاقی

و تعهد کامل شخص به بينش به اين مفهوم که آن ها تا يک راه حل مناسب پيدا نکنند آرام نخواهند گرفت.

همچنين در ادامه اين فصل عوامل موفقيت کارآفرينان اجتماعی نيز مورد بررسی قرار گرفته اند که برخی

از انان عبارتند از: 1. روياپردازی 2. قاطعيت 3. اهل عمل 4. اراده 5. خستگی ناپذيری 6. جان سپاری

7.جزئی نگری 8. اعتقاد به سرنوشت 9. صرفه جويی 10 . تفويض اختيار

سرمايه اجتماعی در کارآفرينی

مفهوم سرمايه اجتماعی در کارافرینی اجتماعی يکی از مفاهيم حائز اهميت در حوزه کارآفرينی و به ويژه کارآفرينی اجتماعی است. در اين قسمت ابتدا به مفهوم شناسی سرمايه اجتماعی و ابعاد آن از ديدگاه انديشمندان مختلف پرداخته می شود سپس در ادامه ارتباط ميان سرمايه اجتماعی و کارآفرينی را مورد بررسی قرار می دهيم. در واقع سرمايه اجتماعی يکی از ارکان اصلی شاکله کارآفرينی اجتماعی است.

رابطه ميان انواع مختلف سرمايه های اجتماعی و تغييرات اقتصادی، مانند رشته نخی طلايی در تار و پود

ادبيات اقتصادی- اجتماعی ريشه دوانده است. با اين وجود به غير از مطالعات مختصری که بر روی

گروههای نژادی و اقليت ها صورت گرفته است، کتاب ها و مقالات اندکی به بررسی رابطه ميان سرمايه

اجتماعی و کارآفرينی پرداخته است.

. سرمایه اجتماعی نشان‌دهنده اهمیت نقش ساختارها و روابط اجتماعی میان افراد بر متغیرهای تحولات اقتصادی هر جامعه‌ای است . سرمایه اجتماعی یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های رشد و توسعه درهر کشور است و به ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی گفته می‌شود که می‌توانند تثبیت‌کننده حس اعتماد و همکاری در میان افراد یک جامعه باشند. بنا بر تعریف فوکویاما سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم‌های اجتماعی است که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه گردیده و پایین آمدن سطح هزینه‌های تبادلات و ارتباطات را سبب می‌گردد بر اساس این تعریف مفاهیمی نظیر جامعه مدنی و نهادهای اجتماعی نیز دارای ارتباط مفهومی نزدیک با سرمایه اجتماعی می‌باشند .

بانک جهانی سرمایه اجتماعی را پدیده‌ای می‌داند که حاصل تعاملات و هنجارهای گروهی و اجتماعی بوده و افزایش آن موجب پایین آمدن جدی سطح هزینه‌های اداره جامعه و نیز هزینه‌های عملیاتی سازمان‌ها می‌شود .کلمن سه بعد تعهدات، انتظارات و اعتماد متقابل را برای سرمایه اجتماعی مؤثر دانسته ‌است. در مطالعات پیرامون کار و کارآفرینی همواره این سوال پیش می‌آید که چگونه کارآفرینان در محیطی ناسازگار و پیوسته در حال تغییر، اطلاعات و منابع لازم را جهت فعالیت‌های کارآفرینان فراهم می‌آورند .کارآفرینی شامل دو فرایند کشف فرصت‌های کارآفرینی و کارآفرینان و بهره‌برداری از آن فرصت‌ها است و افرادی که به‌طور متمرکز در شبکه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند می‌توانند از فرصت‌های کارآفرینان آگاهی پیدا کرده و استفاده کنند. سرمایه اجتماعی باعث بروز خلاقیت، ایده‌پروری، تسهیل رفتارهای نوآورانه و ریسک‌پذیری می‌شود که از جمله مشخصات کارآفرینی می‌باشند .سرمایه اجتماعی عامل پیوند دهنده بین افرادی است که تخصص‌های جدید داشته و به نوآوری کمک می‌کند و نیزتسهیل کننده ریسک‌پذیری و رفتارنوآورانه  است. کارآفرینان با سرمایه اجتماعی بالا می‌توانند در روند تشکیل و توسعه کسب‌وکار و دستیابی به بازارهای جدید موفق باشند با توجه به موارد گفته‌شده موارد زیر برای بهبود و تقویت سرمایه اجتماعی مطرح می‌گردد:

تلاش کارآفرینان در جهت رشد و تحول، ارتباط بیشتر کارآفرینان با هم و  فراهم ساختن و برخورداری از مشاوره مؤسسات و انجمن‌های تخصصی تجاری و صنفی، برقراری ارتباط میان سرمایه‌داران و مدیران کارآفرینان و افراد صاحب شرکت‌های کوچک و متوسط به‌منظور مبادله اطلاعات

همان‌طور که ذکر شد سرمایه اجتماعی منبعی جهت “کنش جمعی”تلقی می شود و بنابراین درگیر شدن یا مشارکت فعال شهروندان در میدان های اجتماعی  باعث خلاقیت اجتماعی و کارافرینی اجتماعی است و در نتیجه افرادی که سرمایه اجتماعی بالایی دارند بیشتر به انجام فعالیت های انجمنی و مشارکتی که لازمه کارافرینی اجتماعی است تمایل دارند.

 توسعه اجتماعی  پايدار و کارآفرينی اجتماعی:

در واقع توسعه در سياست گذاری های کارآفرينانه اجتماعی می تواند بسيار مفيد باشد. البته توسعه ای که پايدار بوده و تمامی جوانب زيستی و محيطی و اجتماعی را در بر می گیرد.

 موسسات و نهادهای اجتماعی

نقش سازمان ها و موسسات اجتماعی در کارآفرينی اجتماعی نقش انکار ناپذيری است، در واقع اين نهادها

و موسسات غير اجتماعی و داوطلب زيرساخت ها و زمينه ها پرورش کارآفرينی اجتماعی و فعاليت های

اجتماعی را پديد می آورند.

فرهنگ در کارآفرينی اجتماعی

فرهنگ يکی از ارکان اصلی کارآفرينی و به ويژه کارآفرينی اجتماعی می باشد. فرهنگی که مشوق

کارآفرينی و خلاقيت و نوآوری باشد می تواند زمينه های توسعه کارآفرينی را تسهيل نمايد. پس نقش

فرهنگ و بويژه فرهنگ پذيرنده تغيير اصولی و نوآوری در کارآفرينی اجتماعی بسيار حائز اهميت است.

البته اين پذيرش بايد مطابق با عرف و به ويژه در جامعه ما با موازين اسلامی باشد.

 کسب و کارهای اجتماعی:

مفاهيم کسب و کار به ويزه کسب و کار اجتماعی در حوزه کارآفرينی بسيار مهم است. در واقع بايد

الزامات کسب و کارهای اجتماعی را شناخت و درک کرد تا بتوان به طور اصولی به مفاهيم ديگر کسب

و کار اجتماعی مانند بازاريابی اجتماعی محصولات خدمات حاصل از اين کسب و کارها پرداخت و در

نهايت بايد مفاهيم اخلاقی و مسئوليت های اجتماعی در کسب و کارها را به خوبی درک نمود.