فطر در جوار امام رئوف؛ عید بندگی و همدلی

بنا بر گزارش ایرنا، در فرهنگ اسلامی از عید فطر به عنوان جشن بازگشت به فطرت یاد شده است چرا که مسلمین با استغفار به فطرت واقعی خود بازمی گردند و روح و جان را صیقل داده و در طلیعه شوال،  تطهیر خود از آلودگی‌های باطنی و ظاهری را جشن می گیرند.

هلال شوال چون به اثبات می رسد و فرصت رمضان برای رسیدن دستان به بلندی ستاره های اجابت و بستن کوله بار تقوی و زدودن زنگار از دل و جان خاتمه می یابد، نقاره های حرم از سر شادی می نوازند و یاران همگی نغمه شادی می سرایند.

در هنگامه ختم ضیافت یکماهه رمضان، زمان اعطای هدایای خداوندی به مومنین فرا می رسد و مسلمین میوه های شاداب استجابت دعاهای شبهای قدرشان را می چینند و برای آسودگی از آتش غفلت و رهیدگی از زنجیر نفس، مجلس سور و شادمانی برپا می کنند که تجلی آن در صفوف به هم پیوسته نماز صبح عید،  نمایشی از بندگی و همدلی است.

فطر، عید فطرت است، آن هنگام که آدمی پس از یک ماه تحمل تشنگی و گرسنگی و امتناع از ارتکاب به گناه و ترک محرمات به فطرت پاک خود بازمی گردد و به شکرانه این بازگشت، با اقامه نماز در کنار سایر هم کیشان خود به ستایش باری تعالی و جشن و سرور می پردازد و پاداش خود را از پروردگار می طلبد.

بنا به تعبیر علما، دلیل اقامه نماز عید فطر به صورت جمعی و گروهی آن است که حقیقت معاد فراموش نشود، به مثابه هنگامه قیامت که انسانها از گورهای خود برمی خیزند و در برابر پروردگار به صورت گروهی حاضر می شوند و همگی به سوی او بازمی گردند.

اقامه نماز برای مومنین در جوار بارگاه منور رضوی حال و هوای دیگری دارد، قرنهاست که آستان ملائک پاسبان رضوی در چنین روزی میزبان انبوه شکرگزاران پروردگار متعال از گوشه و کنار این سرزمین است و رسم و رسوم جشن پایان ماه بندگی در صحن و سرای حرم نورانی امام رضا(ع) میراثی بر جا مانده از پیشینیان است.

بر اساس اسناد موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی پیشینه مکتوب برگزاری آیین عید فطر در حرم مطهر رضوی به ۴۱۵ سال پیش باز می گردد، آنچنان که قدیمی ترین سند درباره برپایی آیین عید فطر در حرم امام رضا(ع) مربوط به سال ۱۰۲۱ هجری قمری در دوره صفوی است.

اسناد مکتوب مربوط به عید فطر به چگونگی برگزاری این آیین در حرم مطهر رضوی می پردازد و در قدیمی ترین سند مربوط به عید فطر به اعطای خلعت به خطیب آستان قدس اشاره شده است، آنچه از این اسناد برمی آید به نظر می رسد جشن های عید فطر در دوره های مختلف به نحو یکسانی برگزار نمی شده و هر کدام به رسم و رسوم خاصی بوده است اما در اغلب این اسناد هزینه های مربوط به برگزاری جشن و تعطیلی برخی مستغلات ذکر شده است.

باشکوه ترین جشن های عید فطر در حرم مطهر رضوی مربوط به دوره قاجار است، در اسناد مرتبط با این دوره تاریخی، اشاره ای به برپایی نماز فطر در حرم مطهر نشده که علت آن می تواند برپایی نماز در مصلای مشهد باشد.

جشن عید فطر امسال نیز ابتدا با نواختن نقاره ها و برگزاری مراسم وداع با رمضان در آخرین شب از این ماه در حرم مطهر رضوی آغاز می شود، پس از گذشت آخرین روز از ماه رمضان و حلول ماه شوال، نماز باشکوه عید فطر در صبح نخستین روز ماه نو با حضور پرشور زائران و مجاوران در بارگاه منور رضوی برگزار می شود.  این نماز، بحق نمایش بزرگی از عبودیت، خلوص و معنویت مردم این شهر و دیار است که در صفوف به هم پیوسته وحدت خویش را به نمایش می گذارند.

این مراسم معنوی قبل از طلوع آفتاب با تلاوت آیات قرآن کریم و بیان احکام شرعی روز عید فطر آغاز و سپس نماز این عید فرخنده به امامت آیت الله سید احمد علم الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی و امام جمعه مشهد با رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی اقامه می شود.

به دلیل حضور گسترده نمازگزاران در این روز و به منظور حفظ سلامت زائران و رعایت دستورالعمل های بهداشتی، صحن پیامبر اعظم(ص)، صحن‌های پیرامونی و دوربرگردان‌های حرم مطهر رضوی به صورت شطرنجی و با فاصله مفروش خواهد شد.

همچنین به منظور معطرسازی صحن و سرای بارگاه رضوی، هنگام اقامه نماز عید فطر به صورت ویژه گلاب پاشی و عودسوزی انجام می‌شود و در تمام مبادی ورودی حرم مطهر، مواد ضد عفونی و برگه های نماز برای استفاده زائران توزیع می‌شود.