فعال حقوق‌بشر عربستانی آزاد می‌شود/ اثرات‌سوء”نقض‌حقوق‌بشر” درعربستان‌ بروَضعیت‌ِکشورهای‌منطقه

♦به گزارش سلام نیوز به نقل از مرآة الجزيرة «موسی الصدا» نویسنده جوان عربستانی از آزادی قریب الوقوع مادرش «نسیمه الصدا» فعال اجتماعی و حقوق بشر خبر داد که چندی پیش به علت فعالیت های اجتماعی خود در عربستان بازداشت و زندانی شده بود. اوضاع نابسامان حقوق بشر در عربستان در موارد متعدد بستر ساز بحران برای کشورهای منطقه و جهان اسلام شده است .

پسر “نسیمه”به مرآة الجزيرة گفت که مادرم مدافع حقوق و کرامت انسانی است . او در ژوئن آینده آزادی خود را در آغوش خواهد گرفت.

وی افزود: ایشان در ژوئن 2021 بازداشت شد. نیروها صبح زود به خانه ما حمله کردند و او را جستجو کردند. کتاب های موجود مربوط به او را ضبط کردند و همچنین دستگاه ها  اعم از رایانه ها و تلفن ها را نیز ضبط کردند و مادر را بدون تفهیم اتهام با خود بردند. او اقدامی نمی کرد مگر آموزش اجتماعی به زنان و مردان و انتقاد مسالمت آمیز به برخی سیاست های سعودی که مخالف نفع مردم و به نفع سیستم پادشاهی بود .او چون در کارش فعال بود، انتظار این را داشت که توسط مقامات دستگیر شود .

پسر نسیمه اضافه می کند: مادر منتظر دستگیری خود بود ، به ویژه در ماههای قبل از 31 ژوئیه . اثر فداکاری ها و فعالیت ها و روشنگری های او از بین نمی رود. او الگوی ایثار ، صبر ، ایستادگی و مقاومت اجتماعی و پیروزی بر محدودیت های زندان با حفظ تمام عزم و عزت است. 

 

به همین بهانه نگاهی انداخته ایم به مساله حقوق بشر در عربستان و آثار و پیامد بی توجهی به حقوق بشر در این کشور بر وضعیت منطقه:

 

*چرا احترام به حقوق بشر و اصلاحات آن در عربستان، بر سرنوشت سایر کشورهای منطقه مهم است؟

عربستان سعودی یکی از کشورهای نسبتا مهم منطقه خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی خود را برادر بزرگ تر و پدر سیاسی بسیاری از کشورهای عرب منطقه می داند؛لذا چالش‌های درونی آن در معادلات و وضعیت منطقه بسیار اثرگذار و حائز اهمیت است. به گونه ای که می توان گفت بسیاری بی ثباتی ها و ناامنی ها و ورود مداخله گران فرا منطقه ای در کشورهای منطقه به بهانه نقض حقوق بشر بوده است که عربستان سعودی یکی از بانیان آن است.

ساختار سیاسی و اجتماعی عربستان سعودی نتوانسته است خود را متناسب با تحولات روز تطبیق دهد و در این کشور بسیاری از نهادها به معنای حقیقی وجود ندارد . همه این‌ها باعث شده است تا همواره موضوع حقوق بشر و رعایت آن یکی از دغدغه های جامعه جهانی نسبت به این کشور باشد و چنین اقداماتی به پای تمام کشورهای مسلمان گذاشته شود.

عربستان که در سال ۱۹۳۲ به استقلال دست یافت دارای رژیم سلطنتی می باشد که به موجب آن قدرت کامل را در اختیار شاه قرار می‌دهد .
در این کشور همه چیز در خاندان سعودی خلاصه می شود. کارهای مهم و بنیادین در دست اعضای این خاندان است و منافع جمعی به معنای منافع خاندان سعودی است. نگاهی به سیستم قضایی این کشور نشان می‌دهد چرا وضعیت فعالیت های حقوق بشری در این کشور با چالش های عدیده روبروست.

طبق قانون اساسی که به اداره ملک فهد تدوین شد سه رکن مهم کشور عربستان ، مستقیم و غیرمستقیم در دست پادشاه است. مجلس شورا نیز از یک رئیس و ۶۰ عضو به وسیله خود پادشاه انتخاب می شود که عزل آنها نیز به دست پادشاه است .ریاست قوه مجریه و تصدی پست نخست وزیری نیز با شاه عربستان است!

  قوه قضائیه نیز وابسته به خانواده سلطنتی آل سعود است و چهار مرجع قضایی دارند.حسینی برزگر می نویسد که قدرت سیاسی در این کشور در دست یک گروه کوچک از نخبگان سیاسی قرار دارد و انتقال قدرت نیز به شیوه کاملاً غیر دموکراتیک صورت می‌پذیرد و حتی سایر نخبگان سیاسی از سایر قبایل نیز امکان دخالت در قدرت ندارند و تنها و تنها همه چیز در اختیار  خاندان سعودی است .

 

*تنگنای بی سابقه علیه شیعیان در عربستان
با قدرت گرفتن وهابیت در عربستان تبعیض علیه اقلیت ها به ویژه شیعیان که حداقل ۲۵ درصد یعنی یک چهارم جمعیت عربستان را تشکیل می دهند به شدت افزایش یافته و حتی جنبه رسمی پیدا کرده است . شیعیان در استان شرقی حیاتی‌ترین منطقه استراتژیک این پادشاهی سکونت دارند. یعنی منطقه ای که بزرگ‌ترین میدان‌های نفتی جهان را در خود جای داده است.

از دیدگاه حقوق بین الملل و تجارت جهانی شیعیان نقش موثری در ثبات اقتصادی و سیاسی کشور عربستان دارند؛ اما از کمترین حقوق انسانی نسبت به آنها در این کشور خبر می رسد میزان نفی و سرکوب هویت شیعی در عربستان به حدی بالاست که «گراهام فولر» در کتاب خود با عنوان “شیعیان عرب مسلمان فراموش شده” می گوید در بین تمام شیعیان جهان شیعیان سعودی حقیقتا مسلمانان فراموش شده هستند که به زیر تبعیض مذهبی، فرهنگی، قانونی و اقتصادی و عدم مشارکت در حکومت قرار دارند.
موارد نقض حقوق بشر که جامعه جهانی و جهان اسلام خواهان مرتفع شدن آن در عربستان می باشد بسیار است.

* آثار سوء بی توجهی عربستان به حقوق بشر، بر وضعیت کشورهای منطقه
نقض حقوق بشر در عربستان در سطح منطقه آثار منفی متعدد دارد؛ که به ضرر آحاد کشورهای جهان اسلام  تمام می شود.  این مسئله و روال باعث می‌شود تا دیگر حاکمان عرب منطقه که عربستان را رهبر سیاسی و برادر بزرگتر خود می دانند چندان تمایلی به حقوق بشر از خود نشان نداده ،راه این نظام را در پیش گرفته و از تن دادن به قواعد حقوق بشری دوری کنند ؛که این در مناسبات بین الملل موجب ضررهای اقتصادی، دیپلماتیک، فرهنگی و مانند آن می شود.

اول: اقدامات عربستان و رفتار این دولت با شهروندانش به پای اسلام و قواعد آن نوشته شده و می‌شود و اینگونه وانمود خواهد شد که اسلام مخالف حقوق بشر است؛ حال آنکه تمامی احکام بیان شده در قرآن از حق حیات گرفته تا حق قصاص دقیقاً در راستای حقوق بشر است.

دوم: شهروندان مسلمان در سایر بخش های جهان به واسطه اقدامات دولت های مسلمان از جمله عربستان، تحت فشار قرار می‌گیرند، مورد جنبش های نفرت علیه مسلمانان واقع شده و به آنان حمله می شود.  از جمله شورش های اخیر در اروپا و آمریکا که با افراطی خواندن مسلمانان آنان را مستحق حمله و آزار و اذیت می بینند.

سوم: علی باقری می نویسد که رفتار عربستان در خصوص حقوق بشر باب مداخلات خارجی و انتقادات به جهان اسلام را باز نموده و زمینه‌ساز و تسهیل کننده فشارهای سیاسی اقتصادی و حتی حمله نظامی در منطقه شده است . همان گونه که در مورد عراق، آمریکایی‌ها برای حمله به این کشور در سال ۲۰۰۳ به مسئله نقض حقوق بشر اشاره کردندو آن را بهانه خود قرار دادند.

چهارم: نقض حقوق بشر در عربستان می تواند زمینه های بروز انقلابی مشابه آنچه در سال ۲۰۱۱ در این کشور به وقوع پیوست فراهم کند. وقوع چنین انقلاب هایی آرامش و ثبات را در خاورمیانه بر هم زده است و این بی ثباتی اثرات منفی بین المللی بر کشورهای منطقه از جمله ایران خواهد داشت و زمینه ساز دخالت بیشتر قدرت های فرامنطقه ای و تضعیف قدرت های منطقه ای می شود.

پنجم: اقدامات ضد حقوق بشری عربستان گروه‌های افراطی همچون طالبان و داعش را در شیوه و منش شان در سرزمین های تحت سلطه آنان جری‌تر کرده و چهره خشن تری از اسلام به جهان معرفی می کنند؛ که من حیث المجموع منافع سیاسی اقتصادی بین الملل کشورهای منطقه من جمله ایران -که یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای است- را به شدت تحت الشعاع قرار خواهد داد.

  اقدامات منکوب کننده حقوق بشر در عربستان از جمله حقوق مردم عادی و حقوق شهروندی، حقوق کارگران، حقوق اقلیت های قومی و مذهبی مانند شیعیان و تیره های مختلف سنی، حقوق مطبوعات، حقوق کودکان، حقوق بانوان و خانواده و غیره ، همه و همه چنانچه مورد بازنگری قرار نگیرد ،بهانه لازم برای تخریب چهره منطقه و جهان اسلام، فشارهای خارجی به کشورهای مسلمان و دخالت در امور آنها و بسترسازی جنگ و تحریم های مختلف جهت اعمال کنترل بیشتر را به نوعی در قالب یک بحران سازی برای جهان اسلام در بلندمدت موجب شده و تشدید خواهد کرد.