حجت الاسلام پناهیان:امتحان آخرالزمان پایداری در ولایت و امامت صاحب الزمان است/مانع اصلی ظهور «مستکبران» یا «جهالت و عدم آمادگی جهان بشریت» نیست بلکه باید ضعفهای داخل جهان اسلام را برطرف کنیم
مانع اصلی ظهور «مستکبران» یا حتی «جهالت و عدم آمادگی جهان بشریت» نیست! / مهم این است که ما ضعفهای جهان اسلام را برطرف کنیم.
حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دانشگاه امام صادق علیه السلام (مورخ:95/3/2) : دربارۀ آمادگی «امت»-برای ظهور- دو نکتۀ مهم وجود دارد: نکتۀ اول اینکه مسئلۀ اصلی، «دشمنان اسلام» و حتی «نادانی و آماده نبودن جهان بشریت» نیست! آماده نبودن جهان بشریت، به این معنا که آنها بخواهند مقدمهساز ظهور یا پذیرندۀ حکومت حضرت باشند، یک موضوع فرعی است.
مسألۀ اصلی در مقدمهسازی برای ظهور حضرت، مستکبران عالم نیست؛ که خداوند اینها را اصلاً عددی حساب نمیکند و میفرماید: «إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً»(اسراء/81) اصلاً باطل از اول مُردنی بود. البته از نظر عملیاتی باید رصد کنیم که دشمن چهکار میکند؟ ولی این هیولا، درواقع ساختۀ عیوب و ضعفهای خودمان در داخل است، مهم این است که ما ضعفهای خودمان را برطرف کنیم، در این صورت دشمن خودبهخود و حتی بدون درگیری، نابود میشود. درگیریها هم برای رشد ما است؛ نه اینکه دشمن بتواند اثری داشته باشد. خداوند میفرماید: «الَّذینَ کَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبیلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمالَهُم»(محمد/1) کسانی که کافرند و با حق درگیر میشوند، خدا اثر اعمال آنها را از بین میبرد. حالا فرض بفرمایید اگر ما این آیه را در ارتباط با آمریکا، باور کنیم، چه نگاه متفاوتی پیدا خواهیم کرد!
نکتۀ دوم این است که در روایات تصریح شده که ابتلائات و فتنهها و بخصوص امتحانات آخرالزمان، برای غربال شیعیان و مدعیان ولایتمداری و پایداری پای امام زمان عج الله به عنوان ولی عصر عج الله است؛ دعوا بهصورت خاص بر روی اینهاست. (امام صادق ع: …فَإِنَّهُ تَمْتَدُّ أَیَّامُ غَیْبَتِهِ لِیُصَرِّحَ الْحَقُّ عَنْ مَحْضِهِ وَ یَصْفُوَ الْإِیمَانُ مِنَ الْکَدَرِ بِارْتِدَادِ کُلِّ مَنْ کَانَتْ طِینَتُهُ خَبِیثَةً مِنَ الشِّیعَةِ الَّذِینَ یُخْشَى عَلَیْهِمُ النِّفَاقُ إِذَا أَحَسُّوا بِالاسْتِخْلَافِ وَ التَّمْکِینِ؛ کمال الدین/2 356) و ما اگر بخواهیم در جامعۀ خودمان این مطلب را پیاده کنیم، باید در موضوعات مهدوی، مهمترین موضوع را «بهبود وضع مدعیان ولایتمداری» و وفاداری به امام زمان (عج الله) قرار دهیم.
جهان در واقع منتظر خودِ حضرت نیست، منتظر “مدعیان ولایتمداری امام زمان” است. حضرت در آن توقیع شریفه تصریح فرمودهاند: «وَ لَوْ أَنَ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِی الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقَائِنَا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ بِمُشَاهَدَتِنَا»(احتجاج/2/499) اگر شیعیان ما جمع شوند و به عهدی که ما به گردن آنها داریم وفا کنند، مژدۀ ملاقات ما به تأخیر نخواهد افتاد و به سرعت سعادت مشاهدۀ ما نصیبشان میشود.
بحث «آمادگی عموم مردم» هم نیست که بگوییم: اگر مردم آمادگی داشته باشند، امام زمان(ع) تشریف میآورد! «مؤمنین» به همراه «امام مؤمنین» همه خدمتگزاران مردم هستند؛ چه خدمت مادی و چه خدمت معنوی. مردم اگر معنویتشان ضعیف است چقدر تقصیر دارند؟! یا قدرتها و زورگویان نمیگذارند و یا از مؤمنینی که مدعی و پیشتاز این راه هستند، چیزی به مردم نرسیده است.
در روایت فوق، میفرماید اگر «شیعیان» ما! و غالباً در روایات، شیعه به معنای خاص کلمه استفاده میشود؛ همان معنای خاصی که یک عدهای رفتند درِ خانۀ امام رضا(ع) گفتند: «ما شیعیان شما هستیم» و حضرت آنها را به خانه راه نداد و فرمود: بگویید محبین ما هستید؛ نه شعیان ما(…لِدَعْوَاکُمْ أَنَّکُمْ شِیعَةُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَیْحَکُمْ إِنَّ شِیعَتَهُ … ؛ احتجاج/2/441)
محور معارف مهدوی و مسألۀ اصلی، زندگی اجتماعی تک تک افراد شیعه است. اگر میفرماید: گناه شما ظهور را به تأخیر میاندازد(فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُم؛ احتجاج/2/499) منظور از این گناه، شرابخواری، زنا، دزدی و این چیزها نیست، منظور «ناتوانی شیعه از زندگی دستهجمعی خوب» است؛ گناه اصلی این است! و الا آن کسی که اهل شراب و قمار و این مسائل است، اصلاً جزء مقدمهسازان نیست، او نه زیاد مانعی برای ظهور است و نه زیاد میتواند در این زمینه مؤثر باشد.
اگر بگوییم: «تقوا ما را به حضرت نزدیک میکند» منظور از این تقوا چیست؟ آیا معنایش این است که فقط نمازم را اول وقت بخوانم، به نامحرم نگاه نکنم و حلالخوری کنم؟! همۀ این فضایل و طاعات و عبادات در مقابل آنچه برای ظهور لازم داریم، چیزی نیست. اینها اگر صحیح انجام شوند باید ما را به جای دیگری برسانند. وگرنه در طول تاریخ هم اینقدر نمازخوانهای باتقوایی بودهاند که بههیچ وجه تقوای فردی آنها نتوانسته مقدمۀ حاکمیت حق باشد. اگر میلیونها نفر از این افراد در کنار هم، باتقوا زندگی کنند، تا وقتی در زندگی دستهجمعی و اتحاد در درون جامعه اسلامی ناتوان باشند، برای تعجیل در ظهور، فایدۀ چندانی ندارد!
میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»(آلعمران/200) اول میفرماید: تک تک شما اهل صبر باشد(اصْبِرُوا) و بعد میفرماید: «صابِرُوا» یعنی با هم صبر کنید. ما در اینجا گیر کردهایم؛ یعنی با همدیگر نمیتوانیم. و بعد میفرماید: «رابِطُوا» یعنی همافزایی کنید. در اینجا هم گیر کردهایم. هر کدام از ما «تکی» برای خودمان بچههای خوبی هستیم، اما دستهجمعی نه و نمی توانیم اتحاد ایجاد کنیم ! در حالی که حضرت میفرماید: عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ؛ شیعیان ما باید با هم جمع شوند. ولی الان آیا اینها بلد هستند جمع شوند؟! نه، در اینجا ضعف وجود دارد. تازه وقتی جمع میشوند، بدیها و ضعفهایشان تازه رو میآید و تجمیع میان شعیان نکته بسیار مهمی است.
خلاصه اینکه مسألۀ اصلی در معارف مهدوی، «توجه به حضرت» نیست که ما بخواهیم صرفا با معرفت نسبت به امام زمان(ع)، مشکل غیبت و مشکل بی رغبتان به ظهور را حل کنیم. مسألۀ اصلی این است که امت به «آنچه باید باشد» معرفت پیدا کند و الا امام که «آنچه باید باشد» هست! مهم این است که «امت چگونه باشد؟» فتنههای آخرالزمان برای خارج کردن منافقین از شیعه است کسانی که پشت و رو دارند (الْقَائِمُ فَإِنَّهُ تَمْتَدُّ أَیَّامُ غَیْبَتِهِ لِیُصَرِّحَ الْحَقُّ عَنْ مَحْضِهِ وَ یَصْفُوَ الْإِیمَانُ مِنَ الْکَدَرِ بِارْتِدَادِ کُلِّ مَنْ کَانَتْ طِینَتُهُ خَبِیثَةً مِنَ الشِّیعَةِ الَّذِینَ یُخْشَى عَلَیْهِمُ النِّفَاقُ إِذَا أَحَسُّوا بِالاسْتِخْلَافِ وَ التَّمْکِینِ وَ الْأَمْنِ الْمُنْتَشِرِ فِی عَهْدِ الْقَائِمِ ع؛ کمالالدین/2/356)
خواهش میکنم گنهکارهای کوچه و بازار را مانع ظهور نبینید؛ مسأله اصلی آنها نیستند، مسأله اصلی خود ما هستیم. اصلاً شاید خودِ آنها هم به خاطر ضعفهای ما و شاهد دیدن این مسائل، گنهکار شدهاند و از دین و امام زمان دور شده اند!